Perihelium nadert: vuurwerk op Rosetta’s komeet!

Overmorgen is de afstand tussen komeet 67P/C-G en de zon het kleinst en dat is nu al merkbaar!

De activiteit op komeet 67P/C-G neemt toe, zo blijkt uit metingen van ruimtesonde Rosetta. Recent – op 29 juli – vond een zeer sterke uitbarsting plaats waarbij zelfs de inkomende zonnewind werd weggeduwd!

Sublimatie
Een komeet wordt ook wel een ‘vieze ijsbal’ genoemd en bestaat uit ijs en stof. Wanneer de afstand tussen de komeet en de zon afneemt, wordt de komeet aan steeds hogere temperaturen blootgesteld. Het resultaat? Het ijs verandert in gas (sublimatie) en dat gas stroomt de ruimte in terwijl het stof met zich meevoert.

Uitbarsting
En dat gebeurde dus ook op 29 juli. De ‘uitbarsting’ (zie afbeelding bovenaan dit artikel) gaat voor nu de boeken in als de krachtigste uitbarsting die onderzoekers tot op heden op de komeet hebben waargenomen. “Het is de helderste jet (straalstroom) die we tot op heden gezien hebben,” vertelt onderzoeker Carsten Güttler. “Normaal gesproken zijn de straalstromen in vergelijking met de kern van de komeet niet zo helder en moeten we met het contrast spelen om ze zichtbaar te maken, maar deze straalstroom is helderder dan de kern.” Naar schatting haastte materie in de straalstroom zich met een snelheid van minstens 10 meter per seconde van de komeet vandaan.

De komeet op 6 augustus 2014 (links) en op  6 augustus 2015 (rechts). Afbeelding: ESA / Rosetta / NavCam.
De komeet op 6 augustus 2014 (links) en op 6 augustus 2015 (rechts). Afbeelding: ESA / Rosetta / NavCam.

Atmosfeer
Wat de onderzoekers verder opviel, is dat de samenstelling van de atmosfeer van de komeet kort na deze uitbarsting veranderde. Zo nam de hoeveelheid koolstofdioxide sterk toe, net als de hoeveelheid methaan (deze werd verviervoudigd) en waterstofsulfide (deze verzevenvoudigde). Ook namen de onderzoekers sporen van zware organische materialen waar. “Hoewel het verleidelijk is om te denken dat we materiaal detecteren dat van onder het oppervlak van de komeet bevrijd is, is het nog te vroeg om te stellen dat dat het geval is,” vertelt onderzoeker Kathrin Altwegg.

Perihelium
Momenteel bedraagt de afstand tussen de komeet en de zon zo’n 186.025.486 kilometer. De komeet haast zich met een snelheid van 34,21 kilometer per seconde voort en zal op 13 augustus het dichtst bij de zon in de buurt komen. De afstand tussen de zon en de komeet bedraagt dan zo’n 186 miljoen kilometer. Naar verwachting zal de activiteit van de komeet in de weken na het perihelium sterk toenemen.

Rosetta werd begin maart 2004 gelanceerd en arriveerde 6 augustus 2014 bij komeet 67P/C-G. Op 12 november 2014 zette Rosetta een lander op het oppervlak van de komeet: Philae. De lander is inmiddels niet meer actief. Lang hoopte ESA de lander nog aan de praat te kunnen krijgen, maar nu het perihelium met rasse schreden nadert, lijkt die kans verkeken. De lander draait namelijk op zonne-energie en na het perihelium wordt de afstand tussen de komeet en de zon groter en vangt de lander dus ook weer minder zonne-energie. Bovendien is de kans groot dat activiteit op de komeet ervoor zorgt dat Philae beschadigd raakt.

Bronmateriaal

"Comet's firework display ahead of perihelion" - ESA.int
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ESA / Rosetta / MPS for OSIRIS Team MPS / UPD / LAM / IAA / SSO / INTA / UPM / DASP / IDA.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd