Peuter krijgt teveel op zijn bord

Kinderen worden op veel te jonge leeftijd al klaargestoomd voor de kenniseconomie, zo meent onderzoeker Sieneke Goorhuis-Brouwer. “En dat heeft een averechts effect. Veel kinderen raken overprikkeld of ontwikkelen een fundamentele onzekerheid die zich uit in allerlei vormen van afwijkend gedrag.” Haar advies: laat peuters weer peuters zijn.

Goorhuis-Brouwer van het UMC Groningen ziet met lede ogen aan hoe jonge kinderen als echte leerlingen benaderd worden. Educatieve programma’s die eigenlijk bedoeld zijn voor kinderen met een ontwikkelingsachterstand, worden nu op de kinderopvang losgelaten. In plaats van spelen en kleuren, moet er geleerd worden. “Maar kinderen moeten hun peuter- en kleuterperiode juist ten volle beleven,” zo stelt Goorhuis-Brouwer.

Boerenkool
“Als we het over voeding en veiligheid van kinderen hebben, weten we precies hoe dat allemaal moet. We geven een jonge baby echt geen boerenkool met worst. In het onderwijs doen we dat wel, in overdrachtelijke zin. En dan zijn we nog verbaasd dat het kind, ook weer in overdrachtelijke zin, darmstoornissen krijgt!”

WIST U DAT…

Persoonlijke ontwikkeling
Het is niet belangrijk dat een kind al op zijn derde kan lezen. Op die leeftijd moet de emotionele stabiliteit en de ontwikkeling van de eigen persoonlijkheid voorrang krijgen. Want anders ontstaan er problemen of beter gezegd: anders creëeren we problemen, zo weet Goorhuis-Brouwer. “Het aantal kinderen met gedragsproblemen neemt hand over hand toe. De scholen voor speciaal basisonderwijs zitten voller dan ooit, maar niemand vraagt zich af of dat misschien ook iets te maken heeft met ons onderwijssysteem. Je kunt peuters niet behandelen alsof het al echte leerlingen zijn. Neurologisch zijn ze daar nog helemaal niet klaar voor.”

Rupsjes Nooitgenoeg
Volgens de onderzoeker zijn peuters Rupsjes Nooitgenoeg: “Ze eten zich vol aan alles wat ze krijgen aangeboden. Hoe er tegen ze wordt gesproken, welk spelmateriaal beschikbaar is, de mogelijkheden om fantasiespel te spelen of om te klimmen en klauteren… Aan de hand van al die zaken maakt elke peuter een heel eigen ontwikkeling door. Daardoor ontstaan ook verschillen tussen kinderen; ze verwerken het allemaal op hun eigen manier en in hun eigen tempo.”

WIST U DAT…

…docenten hun klas beter niet aan kunnen spreken met “Hallo, jongens en meisjes!”?

Speciale pabo
De overheid lijkt het probleem dat Goorhuis-Brouwers signaleert nu ook in te zien. Vanuit het onderwijs komt steeds meer vraag naar een gespecialiseerde pabo: een opleiding die zich helemaal richt op het jonge of oude kind. Ook de politiek ziet daar wel brood in. Terecht, vindt Goorhuis-Brouwer. “Na de afschaffing van de kleuterschool en de invoering van de basisschool 25 jaar geleden is de kennis over het jonge kind geleidelijk aan weggelekt. Veel leerkrachten weten nauwelijks nog hoe ze met jonge kinderen moeten omgaan.”

Observeren
“We moeten weer leerkrachten krijgen die methodes zien als inspiratiebron, in plaats van dat ze er volledig afhankelijk van zijn. Methodes worden nu maar al te vaak gebruikt als een kookboek; neem kind a, laat het b doen en dan krijg je c. Maar jonge kinderen kiezen zelf hoe ze informatie verwerken.” Docenten moeten weer doorkrijgen wat de leerlingen kunnen. En observatie is daarbij belangrijk. “Docenten moeten oog krijgen voor de eigen manier van leren van jonge kinderen en ze uitdagen tot spel, rijmen en zingen. Pak je jonge kinderen op dezelfde manier aan als een kind van zes jaar of ouder, dan is dat ziekmakend. Letterlijk.”

Wanneer kinderen op te jonge leeftijd informatie aangeboden krijgen, ontstaan gedragsproblemen. “Ik krijg regelmatig kinderen op het spreekuur die denken dat ze dom zijn. “Ik snap niet wat juf bedoelt”, zeggen ze dan. En vervolgens mogen ze in de klas niet spelen, maar moeten ze taakjes doen om hun achterstand weg te werken. Men denkt dat je daardoor kinderen vooruit helpt in de latere schoolprestaties, maar dat is absoluut niet het geval.”

Bronmateriaal

Persbericht Rijksuniversiteit Groningen

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd