Peuters kunnen zonder hulp van anderen gereedschap ‘uitvinden’

Kinderen kunnen – net als mensapen – spontaan, dus zonder dat het ze aangeleerd wordt, gereedschappen inzetten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.

Geef een chimpansee of orang-oetan een pot met een heel smalle hals met daarin wat lekkers. En je zult zien dat de mensapen gaan improviseren. Experimenten tonen aan dat ze takjes gebruiken om de snoepjes uit de pot te vissen. Dat hoef je ze niet te leren; dat bedenken ze zelf.

Peuters
En nu tonen experimenten aan dat peuters precies hetzelfde doen. Onderzoekers verzamelden vijftig kinderen die tussen de 2,5 en 3 jaar oud waren en gaven ze twaalf opdrachtjes die eerder aan mensapen waren voorgelegd. Tijdens één zo’n opdracht kregen de kinderen bijvoorbeeld een klein doosje gevuld met pom poms. Die pom poms konden alleen uit het doosje worden gehaald met behulp van een gereedschap (een stokje), maar dat werd de kinderen niet verteld.

WIST JE DAT…

…een ‘gekke’ papa en mama de ontwikkeling van peuters goed doet?

Gereedschap
De onderzoekers keken of de kinderen spontaan gebruik gingen maken van gereedschappen om de taak te volbrengen. “Het idee was om kinderen het ruwe materiaal benodigd voor het volbrengen van de taak, te verstrekken,” vertelt onderzoeker Claudio Tennie. “We vertelden kinderen wat het doel van de taak was – bijvoorbeeld de pom poms uit de doos halen – maar we noemden het gereedschap nooit. We keken vervolgens of kinderen uit zichzelf spontaan op het gebruik van het gereedschap kwamen.” Dat gebeurde in maar liefst elf van de twaalf opdrachten.

Geleerd
Het onderzoek is best verrassend. Vaak wordt namelijk gedacht dat mensen alleen met gereedschappen overweg kunnen nadat anderen ze dat hebben geleerd. “Hoewel het waar is dat mensen geavanceerd gebruik van gereedschappen aan elkaar moeten leren, hebben we aangetoond dat dat geen vereiste is voor een aantal basale vormen van het gebruik van gereedschappen,” stelt onderzoeker Eva Reindl. Dat mensapen en mensen over dezelfde vaardigheden beschikken als het gaat om het basale gebruik van gereedschappen, suggereert voorzichtig dat mogelijk zelfs onze gezamenlijke voorouder al over die vaardigheden beschikte.

In de toekomst willen de onderzoekers nog een stapje verder gaan en kinderen en mensapen taken voorleggen die om weer net wat ander gebruik van gereedschappen vraagt. Het gaat dan om taken waarvan we weten dat niet-primaten ze prima kunnen volbrengen, maar waarvan we nog niet weten of kinderen en mensapen dat zonder hulp ook kunnen.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd