Afgelopen weekend bewoog Marsmaan Phobos tussen de ruimtesonde Mars Express en de aarde langs. Hierdoor ontvingen we even geen signaal van de ruimtesonde. En dat kan ons een hele hoop vertellen over de baan van Phobos.
Het signaal van Phobos viel iets meer dan negen seconden weg. Wat zijn nu negen seconden? In dit geval: een schat aan informatie. “De precieze start- en eindtijd van de bedekking van Mars Express is waardevolle informatie,” laat ESA weten. “Deze stellen wetenschappers in staat om de baan van Phobos met grote precisie vast te stellen.” Als het om die baan van Phobos gaat, zijn de onderzoekers met name geïnteresseerd in de gemiddelde afstand tussen Phobos en zijn planeet Mars. “Die is heel moeilijk vast te stellen, omdat de natuurlijke beweging van Phobos rond de planeet door de tijd heen verandert.”
De onderzoekers vergelijken het met een klok die op een gegeven moment ook voor of achter gaat lopen en dus regelmatig goed moet worden gezet. Zo is het ook met ons beeld van de baan van Phobos. “De gegevens over de baan van Phobos moeten regelmatig gereset worden en dat vraagt om accurate kalibratie-gegevens (net als het resetten van een klok waarvoor we een tweede heel nauwkeurige klok nodig hebben).” In het geval van Phobos doet de Mars Express dienst als tweede klok. “We weten de baan van de Mars Express heel nauwkeurig, omdat deze regelmatig op basis van de radiosignalen die de sonde uitzendt, berekend wordt. Met de accurate duur van de bedekking, waarbij we natuurlijk rekening houden met de tijd die het signaal nodig heeft om van Mars naar de aarde te reizen, kunnen we de gegevens omtrent Phobos’ baan resetten.”
En zo kan een bedekking van nog geen tien seconden ervoor zorgen dat we een accurater beeld krijgen van een Marsmaan. En dat is belangrijk. “Het probleem met een onzekerheid in de omlooptijd van Phobos is dat de resulterende fouten door de tijd heen alleen maar groter worden, omdat omloop op omloop volgt. Een fractie van een seconde wordt een fout van enkele seconden, dan minuten en al snel is er een significant verschil tussen waar je Phobos dacht aan te treffen en waar deze werkelijk is.”
