Eindelijk kunnen onderzoekers met zekerheid stellen welke verf Picasso gebruikte om sommige van zijn meesterwerken tot stand te laten komen. Het blijkt doodgewone verf te zijn waar zijn tijdgenoten hun huizen mee verfden.
Dat schrijven onderzoekers van het Argonne National Laboratory in het blad Applied Physics A: Materials Science & Processing. Ze trekken die conclusie nadat ze Picasso’s ‘Woman in a Red Armchair‘ en verf uit de tijd van Picasso bestudeerden. Zo ontdekten ze dat de chemische samenstelling van de verf die Picasso gebruikte exact hetzelfde is als de chemische samenstelling van Ripolin: de eerste commerciële verf voor huisschilders (en dus niet bedoeld voor kunstschilders).
Hulpmiddelen
Natuurlijk zijn de onderzoekers van het laboratorium niet de eersten die proberen te achterhalen welke verf Picasso gebruikte. Diverse onderzoekers hebben in het verleden al een poging gedaan. Ze gebruikten elektronenmicroscopen en optische telescopen, maar zonder resultaat. Dat komt doordat de hulpmiddelen die zij gebruikten om het werk van Picasso te bestuderen, niet diep genoeg in de lagen verf konden doordringen. De onderzoekers van het Argonne National Laboratory bestudeerden het werk van Picasso met behulp van de zogenoemde X-ray nanoprobe. Dit hulpmiddel was wel in staat om diep in de verf te kijken en de samenstelling ervan te achterhalen. “De nanoprobe stelde ons in staat om de chemische samenstelling van een korreltje pigment te achterhalen en vermindert de twijfels dat Picasso gewone verf bedoeld voor huisschilders gebruikte om enkele van zijn meest beroemde werken te schilderen, aanzienlijk,” stelt onderzoeker Volkert Rose.
Strakke lijntjes
Dat Picasso ervoor koos om doodgewone verf te gebruiken, verklaart mogelijk (deels) zijn succes. Vóór en in de tijd van Picasso werd er veel met olieverf gewerkt. Het resultaat? Schilderijen die langzaam droogden en waarin de verschillende kleuren olieverf in elkaar overliepen. Deze werken vormen een schril contrast met de meesterwerken van Picasso die strakke lijnen laten zien, maar waarop penseelstreken onzichtbaar zijn.
De onderzoekers benadrukken dat hun studie de weg vrijmaakt voor vergelijkbare onderzoeken naar andere meesterwerken. Door de chemische samenstelling van verf die oude kunstenaars gebruikten, te achterhalen, kunnen we heel veel te weten komen. Zo zouden historici op basis van de samenstelling nauwkeuriger kunnen vaststellen uit welke tijd een schilderij stamt en welke handelsbewegingen er toen waren. Maar een onderzoek als dit kan ons ook helpen bij het ontwikkelen van nieuwe materialen, zo stelt Rose. “Alles wat we leren over hoe materialen gestructureerd zijn en hoe chemische stoffen op nanoniveau reageren, kan ons helpen om een betere en duurzamere toekomst te ontwikkelen.”
