Een beetje piekeren is nog altijd beter dan helemaal niet piekeren, aldus een Amerikaanse professor.
Met die conclusie hoopt professor in de psychologie Kate Sweeney de piekeraars onder ons een hart onder de riem te steken. “Hoewel piekeren een negatieve reputatie heeft, is piekeren niet altijd vernietigend of zinloos,” stelt ze.
Motiveren
Zo blijkt piekeren soms motiverend te werken. Sweeney verwijst hierbij naar eerder onderzoek dat aantoont dat Amerikanen die zich zorgen maken over huidkanker sterker geneigd zijn om zonnebrandcrème te gebruiken. En een ander onderzoek toont aan dat vrouwen die piekeren over kanker vaker hun eigen borsten onderzoeken op knobbeltjes. “En er zijn voorbeelden van een nog genuanceerder verband tussen piekeren en preventief gedrag,” vertelt Sweeny. “Vrouwen die matig bezorgd zijn, zijn in vergelijking met vrouwen die zich geen of nauwelijks zorgen maken sterker geneigd om een kankerscreening uit te laten voeren. Het lijkt erop dat zowel te veel piekeren als te weinig piekeren van invloed is op motivatie, maar de juiste hoeveelheid bezorgdheid kan mensen motiveren zonder ze te verlammen.” Maar hoe motiveert piekeren dan precies? Nou, piekeren wordt door de meeste mensen als onplezierig ervaren. Dus dat gepieker motiveert ze om iets te doen wat hun gepieker vermindert.
Plan B
Maar soms valt er toch niets aan je omstandigheden te veranderen? Ook dan is piekeren niet direct zinloos. Het kan mensen namelijk motiveren om alvast na te denken over hun reactie op die onvermijdelijke negatieve uitkomst. “In dat geval heeft piekeren zin, omdat men actief nadenkt over een ‘plan B’,” stelt Sweeney.
Buffer
Daarnaast kan piekeren ook dienst doen als een ’emotionele buffer’. “Als de bezorgde gevoelens over iets wat in de toekomst kan gaan gebeuren heel intens en onplezierig zijn, kan de emotionele respons op de uitkomst die mensen uiteindelijk ervaren in vergelijking met hun eerdere, bezorgde toestand plezieriger lijken te zijn.”
Sweeney is er met haar paper zeker niet op uit om mensen aan te moedigen intensief te piekeren. Ze schreef het eerder voor mensen die van nature piekeraars zijn. Ze wil deze mensen geruststellen. “Plannen en preventief actie ondernemen is niet verkeerd. Met mate piekeren is veel beter dan helemaal niet piekeren.”
