Het ene moment zwemmen de mannelijke pijlinktvissen van de soort Loligo pealeii nog rustig en het andere moment worden ze enorm agressief. Uit onderzoek blijkt dat die agressie ontstaat wanneer de pijlinktvissen eitjes aanraken: een chemisch stofje op de eitjes van de dieren veroorzaakt woede. Opvallend detail: wij mensen beschikken ook over dit chemische stofje.
De pijlinktvis Loligo pealeii leeft zo’n negen tot twaalf maanden. Het dier paart en er worden eitjes gelegd. De wetenschappers bestudeerden een groep pijlinktvissen enige tijd en ontdekten dat de mannetjes zich wel heel opmerkelijk kunnen gedragen.
Agressie
De heren worden aangetrokken door de tienduizenden eitjes die vrouwtjes op de bodem van de zee hebben gelegd. Ze zwemmen er rustig naar toe. Totdat ze de eitjes met hun vin of hoofd aanraken. Dan veranderen de heren compleet. Ze worden agressief en beginnen andere mannetjes te slaan.
Vechten
De onderzoekers besloten de kwestie eens van iets dichterbij te bekijken en ontdekten dat één enkel proteïne de heren in vuur en vlam leek te zetten. Het stofje bevindt zich op de buitenkant van de eieren. Zodra de mannetjes contact maken, beginnen ze te vechten. Waarschijnlijk om een vrouwtje te krijgen, maar opvallend genoeg vertonen de mannen dit gedrag ook als er geen vrouwtjes in de buurt zijn.
WIST U DAT…
Direct verband
Uit eerdere onderzoeken is al gebleken dat landdieren door een enkel stofje door het lint gaan, maar het is voor het eerst dat ook zeedieren over zo’n goedje blijken te beschikken. En het verandert de manier waarop wetenschappers naar agressie kijken. Woede en geweld werden namelijk altijd gezien als een complex proces waarbij onder meer hormonen een rol speelden. “Maar nu hebben we hier een dier dat een molecuul aanraakt en – bam – direct agressief wordt,” vertelt onderzoeker Roger Hanlon. “Een verband tussen een molecuul en gedrag dat zo direct is, is ongewoon.”
Dominant
Uit experimenten blijkt dat het mannetje die de eieren als eerste aanraakt sneller agressief wordt dan de mannetjes die later de eieren toucheren. Waarschijnlijk worden de snelle jongens als dominanter gezien. Zij krijgen ook meer vrouwtjes en een groter nageslacht. De agressie werpt dus zijn vruchten af.
Mensen
Opvallend genoeg blijkt het stofje dat de pijlinktvissen zo door het lint laat gaan ook onder ons mensen voor te komen. Zo bevindt het zich bijvoorbeeld in het sperma. De functie ervan is nooit onderzocht, maar nu inktvissen zo radicaal op het goedje reageren, kan een studie naar het effect ervan onder mensen haast niet uitblijven.
De volledige studie is terug te vinden in het blad Current Biology.
