Placebo-effect werkt ook bij jeuk

Jeuk wordt minder of erger als mensen hele lage of hoge verwachtingen van een behandeling hebben. Dat blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit. Het is al langer bekend dat pijn op deze manier verminderd of verergerd kan worden. Dat ook jeuk op deze manier gemanipuleerd kan worden, is nieuw.

Als mensen hoge verwachtingen hebben van een behandeling dan hebben die verwachtingen invloed op het effect van de behandeling, zo blijkt. “We noemen dat het placebo-effect. Omgekeerd geldt het ook: mensen die negatieve verwachtingen hebben, ervaren meer pijn op eenzelfde prikkel. Het was al bekend dat patiënten die zich voortdurend zorgen maken over hun gezondheid ook meer kans hebben op minder gunstige uitkomsten. De invloed van negatieve verwachtingen noemen we het nocebo-effect.”

Experiment
Dat pijn op deze manier te manipuleren valt, is niet nieuw. Evers vroeg zich echter af of verwachtingen dezelfde invloed hadden op de behandeling van jeuk. Ze verzamelde een aantal proefpersonen en stelde de armen van de mensen aan verschillende prikkels bloot. Een deel van de proefpersonen kreeg te horen dat bijna iedereen de prikkels als jeukend of pijnlijk ervoer. De andere helft was in de veronderstelling dat niemand de prikkels zo ervoer. De resultaten zijn overduidelijk: wie jeuk verwachtte, kreeg het ook. Datzelfde geldt voor pijn. Dat toont aan dat zelfs woorden al een enorme invloed hebben op de ervaring. “Voor jeuk vonden we nog een sterker effect dan voor pijn. Het is dus van groot belang om hiermee rekening te houden in de behandelpraktijk, bijvoorbeeld bij het voorschrijven van medicijnen.”

WIST U DAT…

De eerste verliefdheid
Volgens Evers hebben niet alleen woorden en verwachtingen invloed op de behandeling. Ook omgevingsfactoren kunnen van grote waarde zijn. “Een belangrijk mechanisme dat hierbij een rol speelt is dat van klassieke conditionering. Bepaalde herinneringen roepen positieve gevoelens op: de geur van eten bij je moeder vroeger, je eerste verliefdheid. Zo’n herinnering heeft ook een positieve invloed op je fysiologische systeem en je hersenactiviteit. We zijn van plan in de toekomst dit soort positieve gevoelens te koppelen aan een medicijn, een pilletje of een zalfje, om te onderzoeken of we daarmee het resultaat gunstig kunnen beïnvloeden.”

Evers benadrukt dat de rol van de arts tijdens de behandeling van onschatbare waarde kan zijn. Door een behandeling op te hemelen of juist in twijfel te trekken, kan die hele kuur een boost krijgen of juist in het water vallen. “Behandelingen die gebruik willen maken van het placebo-effect, zullen dus niet alleen gericht zijn op het versterken van de verwachtingen bij de patiënt, maar ook op het gedrag van de arts.”

Het volledige onderzoek van Evers is terug te vinden in het blad Pain.

Bronmateriaal

Persbericht Radboud Universiteit

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd