Planeten die de ene kant op leunen en vervolgens de richting van hun rotatie-as veranderen en dus de andere kant op leunen. Het leken slechte kandidaten voor leven. Maar nieuw onderzoek veegt die theorie nu van tafel. Op planeten die in relatief korte tijd van oriëntatie veranderen, is leven wel mogelijk. Sterker nog: hun gewiebel maakt ze wellicht leefbaar.
De aarde en de andere planeten in ons zonnestelsel liggen allemaal vrijwel in hetzelfde omloopvlak. Maar dat is niet in elk zonnestelsel zo (zie ook de afbeelding boven dit artikel). Wanneer het omloopvlak van planeten sterk verschilt, betekent dat dat de planeten van onderen en van boven aan elkaar kunnen trekken en de richting van de pool van planeten verandert. Het betekent dat de axiale variatie van deze planeten fluctueert. In relatief korte tijd – enkele tientallen duizenden jaren – kan hun as van richting veranderen.
Wiebelende
Vaak worden dergelijke ‘wiebelende’ planeten afgeschreven wanneer onderzoekers op zoek gaan naar planeten die wellicht leven bevatten. Maar nieuw onderzoek suggereert dat we dat wellicht te snel hebben gedaan. Met computersimulaties gingen de onderzoekers na hoe een aardachtige planeet eruit zou zien als deze ook buren met een heel ander omloopvlak zou hebben. De resultaten zijn verrassend. “We ontdekten dat de helling van een planeet niet stabiel hoeft te zijn, wil de planeet leefbaar zijn,” vertelt onderzoeker Rory Barnes. De rotatie-as van de aarde staat momenteel een klein beetje schuin: ongeveer 23,5 graden. Maar die helling kan in theorie zonder al te grote problemen tien graden groter worden. Het klimaat zou veranderen, maar leven is nog steeds mogelijk, zo schrijven de onderzoekers in het blad Astrobiology.
Baat
Sterker nog: een planeet kan er baat bij hebben om te wiebelen. De onderzoekers stellen dat planeten met een onstabiele helling een kleinere kans hebben om te bevriezen, omdat de warmte van hun moederster gelijkmatiger over de planeet verdeeld wordt. “Dus de snelle helling van een exoplaneet vergroot eigenlijk de kans dat er vloeibaar water op het oppervlak van een planeet te vinden is.” Het onderzoek vergroot de leefbare zone met tien tot twintig procent. En daarmee vergroot het ook het aantal planeten dat wellicht leven bevat.
De rotatie-as van onze aarde zal niet zo snel van richting veranderen. Dat hebben we onder meer te danken aan onze maan. Die houdt onze aarde stabiel. Voor ons heel prettig. Maar voor planeten aan het randje van de leefbare zone, kan zo’n maan een dooddoener zijn. Deze houdt de rotatie-as stabiel, terwijl de planeet als deze zou wiebelen wellicht wel leven zou kunnen bevatten.
