‘Planeet X rukte Transneptunische objecten uit elkaar’

De samenstelling van twee TNO’s lijkt te getuigen van de aanwezigheid van een negende planeet in ons zonnestelsel.

Begin vorig jaar stelden onderzoekers dat de banen van verschillende Transneptunische objecten (TNO’s) erop wezen dat een grote planeet op een slordige 700 AU (700x de afstand tussen de aarde en de zon) om de zon draaide. Deze mysterieuze planeet – ook wel planeet X genoemd – zou een massa hebben die ongeveer tien keer groter is dan de massa van de aarde. Of de planeet echt bestaat, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De planeet is nog niet direct waargenomen.

Hier zie je de banen van zes van de zeven Transneptunische objecten die wijzen op het bestaan van planeet X. Ook de baan die planeet X mogelijk volgt, is (in rood) aangegeven. Afbeelding: Konstatin Batygin / Mike Brown (via Wikimedia Commons).

Bewijs stapelt zich op
Maar het indirecte bewijs voor het bestaan van een negende planeet in ons zonnestelsel stapelt zich gestaag op. Ook deze maand weer komen onderzoekers met aanwijzingen die het bestaan van de planeet lijken te onderschrijven. Dit keer wijst de samenstelling van twee planetoïden – 2004 VN112 en 2013 RF98 – erop dat ze door een zwaar object verstoord zijn. Beide planetoïden mogen zich verheugen in de aandacht van onderzoekers, omdat ze behoren tot de objecten die begin vorig jaar werden aangevoerd als indirect bewijs voor het bestaan van een negende planeet. Ze zijn bijzonder, omdat de baan van de ene vrijwel identiek is aan de baan van de andere. En als je voor beide planetoïden een denkbeeldige lijn dwars door het hart van en haaks op het omloopvlak laat lopen, zie je dat die twee lijnen vrijwel identiek georiënteerd zijn. Het suggereert dat de planetoïden dezelfde oorsprong hebben.

Samenstelling
Onderzoekers hebben nu de samenstelling van beide planetoïden bestudeerd. En opnieuw bleken de planetoïden zeer veel gemeen te hebben. De onderzoekers denken dan ook dat de twee planetoïden ooit een setje waren: ze draaiden om elkaar heen. Tot ze tijdens een ontmoeting met een zeer zwaar object uit elkaar werden gerukt.

Tussen de 10 en 20 aardmassa’s
Simulaties onderschrijven dat. De onderzoekers voerden duizenden simulaties uit om te kijken hoe zwaar dat object dan precies zou zijn geweest en op welke afstand van de zon dat object zich zou moeten bevinden om een situatie te verkrijgen zoals we die nu aan de rand van ons zonnestelsel zien. Uit dat onderzoek blijkt dat een planeet X met een massa tussen de 10 en 20 aardmassa’s die op 300 tot 600 AU om de zon draait de twee planetoïden tussen de 5 en 10 miljoen jaar geleden uit elkaar kan hebben gerukt.

Dat het bewijs voor het bestaan van planeet X zich opstapelt, bewijst nog niet dat de planeet ook echt bestaat. Maar het bewijs kan wel helpen om de baan van de planeet gedetailleerd te reconstrueren en dus de zoektocht naar planeet X verder helpen. Eerder gaf astronoom Mike Brown – de man die de planeet X-hypothese begin vorig jaar de wereld in slingerde – aan te verwachten dat de planeet binnen vijf jaar wordt gespot.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd