Planetenjager TESS spoort haar eerste exokometen op

De exokometen cirkelen rond de jonge ster Bèta Pictoris.

Kometen zijn kleine hemellichamen die uit ijs, gas en stof bestaan en vaak in een elliptische baan rond een ster draaien. Als ze dicht genoeg bij hun ster in de buurt komen, vormen ze een karakteristieke staart. Onderzoekers hebben nu dankzij planetenjager TESS signalen opgevangen van drie kometen buiten ons zonnestelsel. En daarmee heeft TESS haar eerste exokometen opgespoord.

Ster
De drie exokometen cirkelen rond de ster Bèta Pictoris. Deze ster is ‘pas’ 23 miljoen jaar oud. Bèta Pictoris bevindt zich op een afstand van 63 lichtjaar bij ons vandaan en wordt omgeven door een schijf van gas en stof.

Bèta Pictoris
Bèta Pictoris is al sinds de jaren ’80 een geliefd onderzoeksobject voor astronomen. De ster is beroemd vanwege de omringende gas- en stofschijf die al uitgebreid bestudeerd is en meer inzicht kan geven in hoe planetaire systemen tot stand komen. Al in de jaren ’80 werd vermoed dat er een planeet rond Bèta Pictoris draait. En dat werd later bevestigd. Zo ontdekten astronomen in 2009 een gasreus – Beta Pictoris b – die zo’n zeven keer zwaarder is dan Jupiter en op een afstand van 1,5 miljard kilometer om de ster heen draait. Bovendien voorspelden astronomen in 1999 al de aanwezigheid van exokometen. En die voorspelling is met TESS nu eveneens bevestigd.

Exokometen
Het is echter niet de eerste keer dat er exokometen rond Bèta Pictoris worden gedetecteerd. Zo troffen astronomen rond deze ster dankzij spectroscopisch onderzoek al eerder exokometen aan. Echter vormen de gevonden lichtkrommen van planetenjager TESS een veel sterker bewijs. “Wanneer een planeet voor zijn ster langs beweegt (vanuit ons perspectief) zie je een symmetrische afname in de helderheid van het sterlicht doordat de planeet een klein beetje van dat sterlicht blokkeert,” vertelt de Leidse astronoom Matthew Kenworthy. “In het geval van de exokometen zien we een heel precieze asymmetrische dip, die wordt veroorzaakt door de lange, stoffige staart van de komeet.” 

Aantal
Met deze ontdekking hoopt het team een begin te maken met het in kaart brengen van de kometen die zich in een baan rond jonge sterren bevinden. Een belangrijke vraag waar de onderzoekers bijvoorbeeld een antwoord op willen is of het aantal exokometen afneemt naarmate de ster ouder wordt. Dit lijkt in ons eigen zonnestelsel namelijk wel het geval te zijn.

Uiteindelijk willen de onderzoekers de samenstelling van exokometen ontraadselen. Daarbij willen ze onderzoeken in hoeverre kometen bijvoorbeeld bijdragen aan het ‘brengen’ van water naar planeten. “Bèta Pictoris is een heel goed startpunt voor dit onderzoek,” zo besluit Kenworthy.

Bronmateriaal

"Ruimtemissie TESS vindt eerste exokometen" - NOVA

Afbeelding bovenaan dit artikel: Michaela Pink

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd