De rotatieperiode van Bennu wordt elke 100 jaar ongeveer een seconde korter.
Eind 2018 arriveerde OSIRIS-REx bij planetoïde Bennu; een ruimterots die ongeveer 110 miljoen kilometer van de aarde verwijderd is. Sindsdien is de sonde druk bezig om de planetoïde in kaart te brengen. Daar laat OSIRIS-REx overigens geen gras over groeien. Amper een week nadat de sonde bij Bennu aankwam onthulde hij namelijk al groot nieuws: zo zou er op Bennu moleculen te vinden zijn die zuurstof en waterstofatomen bevatten. Nu komt het team met een nieuwe ontdekking. Zo blijkt dat Bennu in de loop van de tijd steeds sneller ronddraait.
Rotatieperiode
Bennu beweegt zich met ongeveer 101.000 kilometer per uur door de ruimte. Daarnaast draait de planetoïde ook nog rond zijn eigen as. Zo voltooid Bennu elk 4,3 uur een volledig rondje. Maar onderzoekers zijn er nu achter gekomen dat de rotatie van Bennu met ongeveer 1 seconde per eeuw versnelt. In andere woorden: de rotatieperiode van Bennu wordt elke 100 jaar ongeveer een seconde korter. Hoewel dit misschien niet zoveel lijkt, kan dit in de loop van de tijd wel gevolgen hebben. Als de planetoïde namelijke de komende miljoenen jaren steeds sneller ronddraait, kunnen er stukjes van de ruimterots afbrokkelen. In het ergste geval kan het Bennu zelfs opblazen.
[/caption]
Gegevens
Om Bennu’s rotatie beter te begrijpen, bestudeerden de onderzoekers gegevens van de planetoïde die tussen 1999 en 2005 verzameld waren, samen met data vervaardigd door Hubble in 2012. Toen ze de informatie met elkaar begonnen te vergelijken, kwamen ze erachter dat de gegevens helemaal niet met elkaar overeenkwamen. “Dit was het moment dat we erachter kwamen dat Bennu steeds sneller ronddraait,” zegt onderzoeker Mike Nolan. Het idee dat planetoïden in de loop van de tijd sneller roteren, werd in 2000 voor het eerst geopperd en vervolgens in 2007 voor het eerst waargenomen. Tot op heden is een versnelling van de rotatieperiode alleen geconstateerd bij een handjevol planetoïden.
YORP-effect
Maar wat zorgt er precies voor dat Bennu steeds sneller ronddraait? De onderzoekers denken dat het te maken kan hebben met een fenomeen dat bekend staat als het YORP-effect. Zonlicht dat op de planetoïde valt, wordt weerkaatst in de ruimte. De verandering in de richting van het licht drukt op de planetoïde en kan ervoor zorgen dat deze sneller, of juist langzamer draait; afhankelijk van de vorm en rotatie.
Inzicht
De bevinding kan wetenschappers helpen om meer inzicht te krijgen in de veranderingen die er op Bennu hebben plaatsgevonden. Denk bijvoorbeeld aan aardverschuivingen die zich in het verleden hebben voorgedaan. “We moeten zoeken naar bewijs dat er iets in het recente verleden anders was,” zegt Nolan. “En het is denkbaar dat er ook dingen in de toekomst gaan veranderen naarmate Bennu sneller ronddraait.”
OSIRIS-REx zal zich vanaf nu verder concentreren op de rotatiesnelheid van Bennu. Zo wil het onderzoeksteam de reden voor de versnelling met zekerheid vaststellen en daarnaast theorieën over het YORP-effect testen. “Het is een geweldige kans om deze metingen met OSIRIS-REx te kunnen doen,” zegt onderzoeker Desiree Cotto-Figueroa, niet verbonden aan het onderzoek. “De observaties zullen ons helpen om het effect beter te gaan begrijpen.” Het plan is dat OSIRIS-REx ook monsters van Bennu zal nemen en deze terug naar de aarde zal brengen. Door Bennu te bestuderen, hopen onderzoekers namelijk ook de oorsprong van ons zonnestelsel beter te gaan begrijpen.
