‘Planetoïden met ringen zijn mogelijk niet zo zeldzaam als gedacht’

De ringen bestaan mogelijk uit stof dat de planetoïde ‘weg heeft geblazen’. Als dat zo is, zijn er mogelijk nog veel meer centaur-planetoïden met ringen.

In 2014 ontdekten wetenschappers dat planetoïde Chariklo omringd wordt door twee ringen. Het was een grote verrassing. Nog niet eerder waren rond zo’n klein object ringen aangetroffen. Sterker nog: wetenschappers dachten dat kleine objecten zoals Chariklo helemaal geen ringen konden bezitten.

Maantje
Grote vraag was natuurlijk: hoe is de planetoïde aan zijn ringen gekomen? Sommige onderzoekers hadden daar wel ideeën over. Net zoals alle centaur-planetoïden vindt Chariklo zijn oorsprong in de Kuipergordel. Toen de planetoïde zich nog in de Kuipergordel bevond, zou deze een maantje hebben ‘gevangen’ dat in een baan rond Chariklo ging draaien. Dat maantje brak echter in stukken – en vormde de ringen rond Chariklo – toen de planetoïde te dicht bij Neptunus in de buurt kwam. Een fraaie theorie, maar niet heel aannemelijk, zo stellen onderzoekers in een nieuw paper. In dat paper komen ze bovendien met een alternatieve verklaring voor het ontstaan van Chariklo’s ringen.

Als je op het oppervlak van Chariklo zou kunnen staan, zou je de ringen goed kunnen zien. Afbeelding:  ESO / L. Calçada / Nick Risinger (skysurvey.org).
Als je op het oppervlak van Chariklo zou kunnen staan, zou je de ringen goed kunnen zien. Afbeelding: ESO / L. Calçada / Nick Risinger (skysurvey.org).

Alternatief
Toen Chariklo de Kuipergordel verliet en zich naar zijn huidige baan (veel dichter bij de zon) begaf, moet de planetoïde vrij plots veel warmer zijn geworden. Gassen die altijd in bevroren toestand in de planetoïde zaten opgeslagen, sublimeerden (verdampten) en haastten zich de ruimte in. Daarbij voerden ze stofdeeltjes van het oppervlak van de planetoïde met zich mee. En die stofdeeltjes vormden een ring rond Chariklo.

Meer ringsystemen rond planetoïden
Als de ringen inderdaad op deze manier tot stand zijn gekomen, is het aannemelijk dat heel veel centaur-planetoïden een ringensysteem bezitten. Mits ze tenminste 100 kilometer of groter zijn; ze moeten namelijk wel enige massa en zwaartekracht bezitten willen ze in staat zijn om de stofdeeltjes bij zich te houden. Overigens is het minder aannemelijk dat Kuipergordelobjecten ringen bezitten; zij bevinden zich veel verder van de zon en ervaren dus niet de opwarming die nodig is om stof van het oppervlak te doen ontsnappen.

Het idee dat veel meer centaurs een ringensysteem hebben, wordt voorzichtig onderschreven door een ander recent onderzoek. Dat onderzoek suggereert dat ook de centaur Chiron – met een diameter van zo’n 233 kilometer – ook een ringensysteem bezit.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd