Pluto bezit waarschijnlijk een ondergrondse nog vloeibare oceaan

De dwergplaneet is bedekt met ijs. Maar daaronder schuilt waarschijnlijk een oceaan die in ieder geval nog niet volledig bevroren is.

Tot die conclusie komen onderzoekers in het blad Geophysical Research Letters. Ze baseren zich onder meer op de laatste gegevens van ruimtesonde New Horizons.

Spannende dwergplaneet
In juli vorig jaar scheerde ruimtesonde New Horizons langs Pluto en zijn manen. Al snel werd duidelijk dat de dwergplaneet allesbehalve saai was. Het oppervlak was bedekt met verschillende soorten ijs: water-, stikstof- en methaanijs. Bovendien ontdekten onderzoekers op de beelden die New Horizons van Pluto maakte talloze interessante tektonische kenmerken, waaronder kilometers lange en kilometers diepe breuken. Al snel concludeerden de onderzoekers dat het zeer aannemelijk was dat onder het ijzige oppervlak van de dwergplaneet een oceaan huisde. “Wat New Horizons ons liet zien, was dat er op Pluto tektonische kenmerken te vinden zijn die erop wijzen dat Pluto een periode van wereldwijde expansie heeft doorgemaakt. Een ondergrondse oceaan die langzaam bevroor zou zo’n soort expansie kunnen bewerkstelligen.”

WIST JE DAT…

…er op het oppervlak van Pluto ooit mogelijk rivieren te vinden waren?

Het ontstaan van een oceaan
Onderzoekers denken dat de kern van Pluto ooit veel warmte producerende radioactieve elementen bevatte. Deze zorgden ervoor dat een deel van de ijzige korst die Pluto bedekt, smolt. Maar omdat Pluto ver van de zon verwijderd is, zou het een kwestie van tijd zijn voor die oceaan weer bevroor. En wanneer water bevriest, zet het uit. De ijzige korst moet dan ‘mee rekken’ en kan gaan scheuren. Het resultaat: breuken aan het oppervlak. En die zien we ook op Pluto.

Deels vloeibaar
Pluto had dus waarschijnlijk ooit een oceaan en die is gaan bevriezen. Maar hoe staat het nu met die oceaan? Is deze nog steeds aan het bevriezen? Of is de oceaan miljarden jaren geleden al volledig bevroren? Over die vragen bogen onderzoekers van Brown University zich. Gewapend met een model en geüpdatete gegevens van New Horizons gingen ze na hoe het nu met de oceaan zit. En het model suggereert dat de oceaan onder het oppervlak van Pluto nog niet volledig bevroren is. Want wanneer de oceaan volledig bevroren zou zijn, zou het normale ijs waar deze uit bestaat – onder de enorme druk en lage temperatuur waar het binnenste van Pluto mee te maken heeft – snel veranderen in ijs II. Dit ijs heeft een compactere structuur en een oceaan gevuld met dit ijs heeft dus minder ruimte nodig. Een volledig bevroren ondergrondse oceaan zou dan ook niet leiden tot een wereldwijde expansie, maar tot een wereldwijde krimp. Maar: “We zien geen dingen op het oppervlak die we zouden verwachten als er sprake is van wereldwijde krimp,” vertelt onderzoeker Noah Hammond. “Dus we concluderen dat ijs II zich nog niet gevormd heeft en dat de oceaan dus niet compleet bevroren is.”

Een prachtige foto van de atmosfeer van Pluto. Het lijkt erop dat op deze foto een wolk te zien is: de allereerste wolk die in de atmosfeer van de dwergplaneet is aangetroffen. Afbeelding: NASA.
Een prachtige foto van de atmosfeer van Pluto. Het lijkt erop dat op deze foto een wolk te zien is: de allereerste wolk die in de atmosfeer van de dwergplaneet is aangetroffen. Afbeelding: NASA.

Slag om de arm
Overigens houden de onderzoekers wel een kleine slag om de arm. Ze wijzen erop dat ijs II alleen kan ontstaan als de ijskorst aan het oppervlak van Pluto minimaal 260 kilometer dik is. Als de korst dunner is, kan de oceaan volledig bevroren zijn zonder dat er ijs II ontstond. En als dat is gebeurd, zou er ook geen krimp plaatsvinden. De onderzoekers benadrukken echter dat hun model suggereert dat de ijskap op Pluto tegen de 300 kilometer (misschien zelfs meer) dik is. En ook het stikstof- en methaanijs op het oppervlak van Pluto is goed nieuws voor de ondergrondse oceaan. “Deze exotische ijssoorten isoleren goed en voorkomen mogelijk dat Pluto meer warmte verliest.”

Er zijn al met al dus sterke aanwijzingen dat de oceaan onder het oppervlak van Pluto nog niet volledig bevroren is. “Dat is verbazingwekkend,” stelt Hammond. “Dat er op zo’n grote afstand van de zon op Pluto een oceaan met vloeibaar water kan bestaan en dat hetzelfde wellicht mogelijk is op andere Kuipergordelobjecten is ongelooflijk.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd