Pluto’s maantjes draaien ongecontroleerd om hun as

Een artistieke impressie van hoe de manen van Pluto er mogelijk uitzien. Charon (rechtsonder) is overduidelijk de grootste maan, de andere vier maantjes zijn veel kleiner.
Een artistieke impressie van hoe de manen van Pluto er mogelijk uitzien. Charon (rechtsonder) is overduidelijk de grootste maan, de andere vier maantjes zijn veel kleiner.

Stel, je zou op de Pluto-maan Nix of Hydra wonen, dan is het enorm lastig om te voorspellen waar de zon dagelijks opkomt. Deze maantjes draaien namelijk ongecontroleerd om hun as, zo blijkt uit nieuwe observaties door de Hubble-telescoop.

De manen wiebelen, omdat ze zich in een zwaartekrachtsveld bevinden dat continu verandert. Dit komt omdat Pluto en Charon om elkaar heen draaien en het zwaartekrachtsveld verstoren. Pluto en Charon zijn namelijk een soort dubbelplaneet, omdat het zwaartekrachtscentrum tussen deze twee hemellichamen ligt.

Het effect wordt nog eens versterkt door de vorm van Hydra en Nix. Beide manen zijn niet bolvormig, maar lijken meer op een rugbybal. De onderzoekers vermoeden dat ook Kerberos en Styx ovaal zijn, maar dit kan pas bevestigd worden wanneer New Horizons volgende maand bij Pluto arriveert. Styx en Kerberos zijn namelijk veel kleiner dan Hydra en Nix en zijn daarom lastiger te observeren voor de Hubble-telescoop.


Zo draait Nix om zijn as. Daar word je toch misselijk van?

De manen van Pluto zijn waarschijnlijk 4,5 miljard jaar geleden ontstaan toen een dwergplaneet in botsing kwam met een ander soortgelijk object. De Pluto-maantjes bleven vervolgens als ‘restafval’ over en belandden uiteindelijk in een baan om Pluto. De resultaten van het onderzoek van Mark Showalter (SETI Instituut) en Doug Hamilton (Universiteit van Maryland) verschijnen deze week in het wetenschappelijke journaal Nature.

“Voor deze observaties wisten we vrijwel niets over de beweging van de Pluto-manen”, vertelt Showalter. De hoofdauteur laat weten dat er – ondanks veel onrust – toch sprake is van een perfecte verhouding als het gaat om hoe snel de manen rondom Pluto draaien. “Stel, je bevindt je op Nix, dan zie je Styx twee keer per dag om Pluto draaien, terwijl Hydra precies drie rondjes voltooit.”

Op basis van Hubble-data voorspellen wetenschappers dat de maan Kerberos zo zwart als kool is. De andere maantjes zijn waarschijnlijk zo helder als zand. Op 14 juli komt NASA’s New Horizons-ruimtesonde aan bij de dwergplaneet Pluto en weten we voor het eerst hoe Pluto en zijn manen er exact uitzien. Spannend!

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd