Pootjes van de vlieg barsten van de bacteriën

Goed om te weten als er weer eens eentje op je boterham landt.

Onderzoekers bestudeerden het microbioom van 116 huis- en bromvliegen en ontdekten dat deze in sommige gevallen honderden verschillende soorten bacteriën herbergen. Velen ervan bleken bovendien schadelijk te zijn voor mensen. Het wijst erop dat deze vliegen – die vaak als hinderlijk, maar ongevaarlijk worden gezien – serieuze verspreiders van ziekten kunnen zijn.

Pootjes en vleugels
De diversiteit aan bacteriën bleek het grootst te zijn op de pootjes en vleugels van de vliegen. Het suggereert volgens onderzoeker Stephan Schuster dat bacteriën de vliegen gebruiken om zich via de lucht te verplaatsen. “Het kan zijn dat bacteriën hun reis overleven, groeien en zich verspreiden op een nieuw oppervlak,” aldus Schuster. “Sterker nog: het onderzoek laat zien dat elke stap die een vlieg zet, een microbiële kolonie achterlaat als het nieuwe oppervlak de groei van bacteriën promoot.”

Uitwerpselen
Mogelijk verzamelen de vliegen schadelijke bacteriën wanneer ze op onhygiënische plekken komen. Zo wijzen de onderzoekers erop dat zowel de huis- als bromvlieg regelmatig op uitwerpselen en rottend organisch materiaal landen, omdat dat de plekken zijn waar ze hun eieren afzetten of voedsel verzamelen. Het is niet ondenkbaar dat ze daar ook bacteriën opdoen die schadelijk zijn voor mensen, dieren en planten.

Uit het onderzoek blijkt dat het microbioom van de bromvlieg voor 50% overeenkomt dat van de huisvlieg. Dat zou het resultaat zijn van het feit dat de vliegen op dezelfde plakken komen. Overigens blijkt er wel een verschil te zijn tussen brom- en huisvliegen in de stad en op het platteland: vliegen die in stallen waren verzameld, herbergden minder ziekteverwekkers van vliegen die in stedelijke omgevingen waren opgepikt.

Bacteriën
Aan wat voor bacteriën moet je dan denken? De onderzoekers stuitten bijvoorbeeld vijftien keer op de ziekteverwekker Helicobacter pylori. Deze bacterie veroorzaakt onder meer maagzweren en dook met name vaak op bij bromvliegen, verzameld in Brazilië. Dat deze bacterie zich wellicht via vliegen van de ene naar de andere mens kon verspreiden, was onbekend. De onderzoekers achten het aannemelijk dat de kans dat een vlieg ziekteverwekkers met zich meedraagt, toeneemt naarmate er meer mensen in zijn omgeving wonen.

De studie verandert onze kijk op vliegen. Maar we moeten er ook weer niet te negatief over gaan denken, zo stellen de onderzoekers. Zo kunnen we de nieuwe bevindingen ook in ons voordeel gebruiken. Hoe? We kunnen vliegen gebruiken om een beeld te krijgen van de microben die in een bepaalde omgeving voorkomen. “Vliegen zouden zelfs in de kleinste ruimtes bewust los kunnen worden gelaten als autonome bionische drones en vervolgens weer kunnen worden gevangen om ons meer te vertellen over wat ze zijn tegengekomen,” vertelt Schuster.