Prachtige close-upbeelden van de nog altijd mysterieuze heldere vlekken op Ceres

Kunnen we dan nu eindelijk gaan vaststellen hoe ze zijn ontstaan?

Toen ruimtesonde Dawn de dwergplaneet Ceres in beeld kreeg, viel er eigenlijk maar één ding op: die heldere vlekken in de Occator-krater. Maandenlang werd er gespeculeerd over hoe ze zijn ontstaan. En inmiddels zijn onderzoekers eruit: het heldere materiaal bestaat uit natriumcarbonaten. Onduidelijk is echter nog altijd waar die carbonaten precies vandaan komen. Mogelijk kunnen nieuwe beelden van ruimtesonde Dawn wat dat betreft meer helderheid scheppen. De beelden laten de afzettingen namelijk gedetailleerder dan ooit zien.

Heel dichtbij
Dawn cirkelt al drie jaar rond Ceres, maar bleef in die periode altijd minimaal 385 kilometer van het oppervlak van de dwergplaneet verwijderd. Maar nu heeft de ruimtesonde zich in een nieuwe – en definitieve – baan genesteld. En nu nadert de sonde het oppervlak van Ceres tot een afstand van zo’n 34 kilometer! Het resulteert in spectaculaire close-upbeelden van onder meer die mysterieuze Occator-krater.

De heldere vlekken in de Occator-krater. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / UCLA / Max Planck Institute for Solar System Studies / German Aerospace Center / IDA / Planetary Science Institute.

Meerdere vlekken
In die Occator-krater bevinden zich meerdere heldere vlekken (zie afbeelding hierboven). De heldere vlek in het midden wordt Cerealia Facula genoemd. De vlekken in het oostelijke deel van de krater worden samen aangeduid als Vinalia Faculae. En van beide gebieden heeft Dawn nu close-upbeelden gemaakt. Hieronder zie je de vlek in het hart van de Occator-krater. De foto is gemaakt van ongeveer 34 kilometer afstand.

Cerealia Facula. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / UCLA / MPS / DLR / IDA.

Ook prachtig zijn de beelden van Vinalia Faculae. De verzameling heldere vlekken schittert op de foto hieronder, gemaakt van een afstand van zo’n 39 kilometer. “Het verkrijgen van deze spectaculaire beelden is één van de grootste uitdagingen in Dawns buitengewone buitenaardse expeditie geweest en de resultaten zijn beter dan we hadden gehoopt,” stelt projectmanager Marc Rayman.

Vinalia Faculae. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / UCLA / MPS / DLR / IDA.

Het mysterie
De komende weken moet Dawn nog veel meer foto’s van Ceres maken. En onderzoekers hopen dat de beelden – maar ook metingen die Dawn vanuit een baan rond Ceres verricht – ons in staat stellen om een aantal prangende vragen omtrent de dwergplaneet te beantwoorden. Bijvoorbeeld: waar komt het natriumcarbonaat in de Occator-krater vandaan? We hebben hier namelijk te maken met de grootste carbonaat-afzettingen die ooit op een andere planeet dan de aarde zijn aangetroffen. Zulke hoeveelheden verschijnen niet zomaar op het oppervlak natuurlijk. Zijn ze afkomstig uit een ondiep, net onder het oppervlak gelegen reservoir gevuld met mineraalrijk water? Of komen ze van veel dieper? Door onder meer de samenstelling van het oppervlak van Ceres en hetgeen zich net onder dat oppervlak bevindt, vast te stellen, kunnen we daar wellicht meer over te weten komen. “De eerste beelden van Ceres die Dawn maakte, gaven ons een enkele, verblindende heldere vlek,” vertelt onderzoeker Carol Raymond. “Het ontrafelen van de aard en geschiedenis van deze fascinerende dwergplaneet (…) is opwindend en het is met name passend dat Dawns laatste acties resulteren in rijke datasets waarmee we onze theorieën kunnen toetsen.”

Meer zien?
Meer gedetailleerde beelden zien die Dawn recent heeft gemaakt? Klik hier!

Hoelang Dawn – die eerder al planetoïde Vesta bezocht – nog actief zal blijven, is onbekend. Het hangt af van de hoeveelheid hydrazine die de ruimtesonde nog beschikbaar heeft. De sonde gebruikt hydrazine om de ogen op Ceres, de zonnepanelen op de zon en de antenne op aarde gericht te houden. Zodra het goedje op is, zal de sonde niet langer kunnen functioneren. Nu Dawn zich dichter bij Ceres bevindt, wordt er meer hydrazine gebruikt (onder meer omdat de sonde door de zwaartekracht van Ceres meer moeite moet doen om alle instrumenten de goede kant op te laten wijzen). Hoeveel hydrazine de sonde nog heeft, is niet precies vast te stellen. En dus is het afwachten. Maar aangenomen wordt wel dat de sonde ergens in 2018 de geest geeft. Als dat gebeurt, hoeven we geen grote crash op Ceres te verwachten; Dawn zal nog zeker 50 jaar – en mogelijk veel langer – in een baan rond Ceres blijven cirkelen.

Bronmateriaal

"Dawn’s Latest Orbit Reveals Dramatic New Views of Occator Crater" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / JPL-Caltech / UCLA / MPS / DLR / IDA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd