Het gaat om in een grote steen uitgekerfde afbeeldingen van herten en beren, die tussen de 4000 en 5000 jaar oud zouden zijn.
De afbeeldingen zijn ontdekt in Dunchraigaig Cairn, een graf dat stamt uit de vroege bronstijd. Naast twee edelherten zijn in het graf ook drie viervoeters afgebeeld. Twee ervan lijken jonge beren te zijn. De afbeeldingen zijn opvallend gedetailleerd. Zo zijn de herten afgebeeld met volgroeide geweien en heeft één van de herten zelfs een klein staartje.
Opmerkelijk
De afbeeldingen gaan de boeken in als de oudste in rotsen uitgekerfde afbeeldingen van dieren die tot op heden in Schotland zijn teruggevonden. Eerder zijn in het Verenigd Koninkrijk wel enkele in de rotsen uitgekerfde afbeeldingen van herten ontdekt, zo merkt onderzoeker Tertia Barnett op. Waaronder ook enkele afbeeldingen die uit de vroege Brondstijd stammen, maar die zijn heel schematisch. “Het is opmerkelijk dat de afbeeldingen in Dunchraigaig Cairn zoveel anatomische details vertonen en dat er geen twijfel over kan bestaan welke soorten ze laten zien.”
Een 3D-model van de steen met de afbeeldingen van enkele herten en beren.
Abstracte motieven
Het is niet voor het eerst dat in Schotland in de rotsen uitgekerfde afbeeldingen uit de prehistorie worden ontdekt. Sterker nog; er zijn meer dan 3000 in de prehistorie bewerkte gesteenten bekend. Het grootst deel is echter versierd met abstracte motieven. Het gaat dan vooral om zogenoemde cup and ring marks, bestaande uit een inkeping in het midden met daaromheen cirkels.
“Gedacht werd dat prehistorische, uitgekerfde afbeeldingen van dieren van deze leeftijd – hoewel we ze wel in andere delen van Europa terug hebben gevonden – niet voorkwamen in Schotland,” stelt Barnett. “Dus het is heel opwindend dat ze nu voor het eerst in het historische Kilmartin Glen (het gebied waarin Dunchraigaig Cairn zich bevindt, red.) zijn aangetroffen.”
Figuratief
Het onderzoek tornt volgens de onderzoeker aan het idee dat prehistorische rotskunst in Groot-Brittannië voornamelijk geometrisch en non-figuratief was. “Het vertelt ons ook dat de lokale gemeenschappen zowel dieren als cup and ring-motieven maakten, iets wat we ook zien bij andere gemeenschappen in bijvoorbeeld Scandinavië. Tot voor kort was ons in Groot-Brittannië echter geen gebied bekend met beide typen inkervingen.”
Toeval
De afbeeldingen werden min of meer toevallig ontdekt door Hamish Fenton, die ook archeologieachtergrond heeft. Hij passeerde Dunchraigaig Cairn in de schemering en besloot in een opwelling om – gewapend met een zaklamp – een kijkje in het graf te nemen. “Toen ik met de lamp in het rond scheen, viel me een patroon op aan de onderzijde van de steen die dienst doet als dak (…) en toen ik verder keek zag ik nog meer dieren op de steen.”
De ontdekking heeft Barnett aan het denken gezet. “De ongelofelijke ontdekking in Dunchraigaig Cairn zorgt ervoor dat we ons afvragen of in deze oude landschappen nog meer ingekerfde afbeeldingen van dieren verstopt zitten en wachten om ontdekt te worden.” De tijd zal het leren.
