De vondst geeft nieuwe aanwijzingen over de vorming, structuur en evolutie van het zonnestelsel.
Wetenschappers hebben een klein stukje materiaal waaruit kometen zijn gevormd ontdekt in een meteoriet. Het primitieve materiaal werd aangetroffen in de LaPaz Icefield 02342-meteoriet, die in 2002 in Antarctica werd aangetroffen.
Botsingen
Meteorieten maakten ooit deel uit van grotere hemellichamen – zoals planetoïden – die uiteenvielen door botsingen in de ruimte en vervolgens de aardse atmosfeer binnen haastten. De samenstelling van meteorieten kan aanzienlijk van elkaar verschillen. Dat komt omdat de brokstukken afkomstig zijn van verschillende ruimtestenen uit verschillende delen van het zonnestelsel. Planetoïden en kometen zijn beide gevormd uit de schijf van gas en stof die ooit de jonge zon omringden. Vergeleken met planetoïden, bevatten kometen echter meer waterijs en veel meer koolstof. Ook werden ze meestal wat verder van de zon gevormd, waar de omgeving kouder is.
De LaPaz Icefield 02342-meteoriet behoort tot een klasse van chrondieten. Chrondieten vormen ongeveer 86 procent van alle meteorieten die op aarde zijn aangetroffen. Deze type meteorieten zijn sinds ze meer dan 4,5 miljard jaar geleden net buiten de baan van Jupiter zijn gevormd, nauwelijks veranderd. Primitieve meteorieten geven ons daarom een inkijkje in het vroege zonnestelsel.
Materiaal
De onderzoekers bogen zich in de studie over de LaPaz-meteoriet. En ingekapseld in de meteoriet ontdekten de onderzoekers een zeer koolstofrijk stukje materiaal. Bij nadere bestudering vertoonde dit primitieve materiaal enkele opvallende overeenkomsten met stofdeeltjes waarvan gedacht wordt dat ze zijn ontstaan in kometen die aan de buitenste randen van het zonnestelsel ontstonden. Ongeveer 3 tot 3,5 miljoen jaar nadat het zonnestelsel was gevormd, werd het kleine stukje materiaal – dat slechts een tiende millimeter breed is – gevangen door een planetoïde. Uiteindelijk brak er een stuk – met het primitieve materiaal en al – van de planetoïde af en stortte in Antarctica neer.
Zeldzaam
Omdat meteorieten zoals de LaPaz Icefield 02342-meteoriet in de loop van de tijd nauwelijks veranderen, zoeken onderzoekers geregeld naar microscopische stukjes sterrenstof, gevormd door sterren die dateren van vóór het zonnestelsel. Maar niemand verwachtte bewijs te vinden van een overgebleven stukje materiaal waar kometen zich uit vormden. “Ik wist dat we iets heel zeldzaams zagen,” zegt Davidson. Na verdere analyse konden de onderzoekers aantonen dat het ingekapselde materiaal waarschijnlijk afkomstig is uit het ijzige buitenste deel van het zonnestelsel samen met objecten uit de Kuipergordel, waar veel kometen vandaan komen.
Maar hoe kwam het stukje materiaal in de planetoïde terecht? De onderzoekers denken dat het materiaal door luchtweerstand veroorzaakt door het omringende gas, vanuit de buitenste randen van het zonnestelsel (waar kometen zich vormden), naar het gebied achter Jupiter (waar koolstofhoudende chrondieten zich vormden) werd verplaatst. Op die manier is het waarschijnlijk door een planetoïde gevangen. “Ontdekkingen als deze laten zien hoe belangrijk het is om meteorieten zoals LaPaz te onderzoeken,” zegt Davidson. “We weten nooit welke geheimen ze zullen onthullen.”
