Proxima Centauri – de nabijgelegen ster die een planeet in de leefbare zone bezit – blijkt meer gemeen te hebben met onze zon, dan gedacht.
Onze zon kent een elf jaar durende cyclus die gekenmerkt wordt door een zonneminimum en zonnemaximum. Tijdens een zonneminimum is het oppervlak van de zon vrijwel zonnevlek-vrij. Tijdens een zonnemaximum zijn soms wel meer dan honderd zonnevlekken te zien die gemiddeld samen minder dan 1 procent van het oppervlak van de zon bedekken.
Proxima Centauri
Nieuw onderzoek toont nu aan dat ook de dichtstbijzijnde ster – Proxima Centauri – zo’n ‘zonnecyclus’ kent. Alleen duurt deze van piek tot piek zeven jaar en is de cyclus een stuk dramatischer. Minstens eenvijfde van het oppervlak van de ster is met zonnevlekken bedekt. En sommige van deze zonnevlekken zijn relatief gezien veel groter dan de zonnevlekken op onze eigen zon. “Als intelligente aliens op Proxima b (de planeet die recent rond Proxima Centauri is ontdekt, red.) bestaat, zouden zij een heel dramatisch uitzicht hebben,” stelt onderzoeker Brad Wargelin.
Verrassend
Dat Proxima Centauri deze cyclus van zonnevlekken met onze zon gemeen heeft, hadden astronomen niet verwacht. Naar verwachting is het binnenste van deze ster namelijk heel anders dan die van onze zon.
Zon versus Proxima Centauri
In de buitenste laag van onze zon vindt bijvoorbeeld convectie plaats: warm materiaal stijgt op en koelt af als het aan het oppervlak komt. Er is een verschil tussen de rotatiesnelheid van deze bovenste laag van de zon en de kern van de zon. En veel astronomen nemen aan dat dit verschil het ontstaan van een zonnecyclus mogelijk maakt. Proxima Centauri is een heel andere ster. Het is een rode dwerg en in het volledige binnenste van deze ster vindt convectie plaats. En daardoor zou deze ster – volgens de huidige theorieën – geen regelmatige zonnecyclus moeten hebben. “Het bestaan van een cyclus in Proxima Centauri wijst erop dat we het ontstaan van de magnetische velden van sterren niet zo goed begrijpen als we dachten,” stelt onderzoeker Jeremy Drake.
De onderzoekers laten zich niet uit over de invloed die Proxima Centauri’s cyclus heeft op de leefbaarheid van Proxima b. Wellicht ziet het er echter niet zo best uit. Mogelijk wordt de planeet geteisterd door ‘zonnevlammen’ en ‘zonnewind’ van Proxima Centauri. Beide fenomenen worden aangedreven door magnetische velden en kunnen de planeet van een atmosfeer ontdoen. In dat geval zou Proxima b – ondanks dat de planeet zich in de leefbare zone bevindt – niet geschikt zijn voor leven. “Directe observaties van Proxima b zullen nog heel lang op zich laten wachten,” voorspelt onderzoeker Steve Saar. Om in de tussentijd meer over de planeet te weten te komen, kunnen we het beste Proxima Centauri bestuderen en alle kennis over de ster analyseren met behulp van theorieën over de interactie tussen sterren en planeten.
