Pterosauriërs voedden hun kinderen niet op

Wetenschappers hebben een prachtig fossiel van een pterosauriër en haar ei ontdekt. Het fossiel wijst erop dat de dieren een broedsel jongen produceerden en er vervolgens vandoor gingen. Dat betekent dat de kleine pterosauriërs vanaf de dag dat ze uit het ei kwamen, voor zichzelf moesten zorgen. De kans is dan ook groot dat de kleintjes direct al konden vliegen.

Pterosauriërs zijn vliegende reptielen die zo’n 220 miljoen jaar geleden ontstonden. 65 miljoen jaar geleden verdwenen de laatsten. De dieren moeten zeer indrukwekkend zijn geweest: sommigen hadden een spanwijdte van wel tien meter. Fossiele resten hebben wetenschappers al veel verteld over de oude soort, maar er blijven veel mysteries. De voortplanting bijvoorbeeld.

Fossiel
Een nieuw fossiel kan echter uitkomst bieden. Wetenschappers hebben in China de restanten van een Darwinopterus modularis ontdekt. Het dier had een spanwijdte van ongeveer één meter en stierf zo’n 160 miljoen jaar geleden. De pterosauriër brak haar vleugel en zonk naar de bodem van een meer. Het lichaam rotte weg en dat moet ervoor gezorgd hebben dat het dier één ei uitstootte. Sedimenten bedekten het dier en het ei en leverden een prachtig fossiel op.

Het fossiel van de moeder en haar ei. Foto: Junchang Lü/David M. Unwin en collega's / Science
Ei
Dit fossiel biedt wetenschappers de mogelijkheid om het ei van een pterosauriër te bestuderen. De wetenschappers vermoeden dat de eierschaal heel flexibel was. Daarmee lijkt het nog meest op dat van moderne hagedissen. Het ei is relatief klein. Waarschijnlijk begroeven pterosauriërs de kleine eitjes in de vochtige grond. Dat vocht kon door de flexibele schaal heendringen en de kleintjes verder doen groeien. De massa van de kleine reptielen zou daardoor verdubbelen, waarna het kleintje het ei kon verlaten.

Mini-volwassenen
“Wanneer pterosauriërs uit het ei kwamen, waren het mini-volwassenen,” vertelt onderzoeker David Unwin. En dat moest wel ook, want vader en moeder waren in geen velden of wegen te bekennen. Waarschijnlijk konden de kleintjes zelfs gelijk al vliegen. En dat is opvallend: moderne vogels hebben als ze uit het ei komen incomplete vleugels en dienen nog een flinke tijd door hun ouders verzorgd te worden.

Vrouw of man?
Het fossiel van de pterosauriër heeft trouwens nog een ander mysterie opgelost. Zo wisten wetenschappers nooit goed wat het verschil tussen een mannetje en een vrouwtje was. Nu ze zeker weten dat het fossiel van een dame is, kunnen ze de twee geslachten in het vervolg beter uit elkaar houden.

Het was reeds bekend dat sommige pterosauriërs een grote kuif hadden (zie ook de pterosauriër op de afbeelding bovenaan dit artikel). Het vrouwtje op de bodem van het meer had deze niet. De onderzoekers vermoeden dan ook dat alleen de mannetjes een kuif hadden.

De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door Nobu Tamura.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd