Eén planeet is vernoemd naar een Nederlandse brillenslijper en de vermoedelijke uitvinder van de telescoop: Sacharias Jansen.
Wanneer planeten ontdekt worden, krijgen ze vaak een pragmatische naam toegewezen. 55 Cancri e of HD 10647 b bijvoorbeeld. Pas in een later stadium krijgen de planeten een ‘echte’ naam. Al sinds 1919 is de International Astronomical Union (IAU) verantwoordelijk voor het toekennen van namen aan (nieuw ontdekte) hemellichamen. Lang vond iedereen dat wel prima, maar de laatste jaren was dat aan het veranderen. Het grote publiek toont steeds meer interesse voor astronomische ontdekkingen en ergerde zich in toenemende mate aan de IAU die als het om het toekennen van een naam aan die astronomische ontdekkingen maar wat graag benadrukte het laatste woord te hebben. Vorig jaar werd duidelijk dat de kritiek ook de IAU had bereikt. De organisatie besloot om het publiek inspraak te geven in het proces dat moest leiden tot het toekennen van een naam aan tientallen exoplaneten.
Het proces
Dat proces duurde vrij lang. Het begon met astronomieclubs en non-profitorganisaties die uit een lijst met 305 exoplaneten enkele tientallen exoplaneten mochten kiezen die ze graag van een naam zouden willen voorzien. Vervolgens moesten de clubs en organisaties namen voor deze exoplaneten en hun sterren aandragen. Daarna was het de beurt aan het grote publiek: dat mocht op de door astronomieclubs en non-profitorganisaties aangedragen namen stemmen. Dat hele proces is nu ten einde gekomen en resulteert in 31 exoplaneten die nu eindelijk een fraaie naam dragen.
Nederlandse glorie
Zo hebben de planeten die rond de ster 55 Cancri draaien de namen Harriot, Janssen, Lippershey, Brahe, Galileo en Copernicus gekregen. De tweede naam – Janssen – is net zo Hollands als ‘ie klinkt. De planeet is vernoemd naar Sacharias Jansen die eind zestiende, begin zeventiende eeuw leefde. Hij was brillenslijper van beroep, maar zou ook de telescoop hebben uitgevonden.
Meztli
Andere planeten kregen namen als Sancho (een personage uit Don Quichot), Meztli (Azteekse godin van de maan), Spe (wat zoiets betekent als: waar hoop is) en Majriti (naar een Spaanse wiskundige en astronoom). Ook enkele sterren kregen een naam, zoals Libertas (Latijns voor vrijheid) en Veritate (Latijns voor ‘daar waar waarheid is’).
Meer dan 573.000 mensen uit 182 landen brachten hun stem uit. Of het publiek in de toekomst vaker de kans krijgt om een flinke groep exoplaneten van namen te voorzien, is onduidelijk. Wel zal er in de nabije toekomst nog een stemronde volgen om de planeet rond de ster tau Boötis van een naam te voorzien. Ook deze planeet had een naam moeten krijgen van het publiek, maar de naam die het publiek uiteindelijk koos, bleek niet te voldoen aan de eisen die de IAU aan de namen van exoplaneten stelt. Vandaar dat het nog eens over moet.
