Record! Astronomen berekenen afstand tot stervormingsgebied aan de andere kant van de Melkweg

Astronomen hebben de afstand tot een stervormingsgebied aan de andere kant van de Melkweg berekend. Niet eerder is de afstand tot zo’n ver object binnen ons eigen sterrenstelsel bepaald. Het record is met een factor twee gesneuveld.

Het Melkwegstelsel is een vlakke schijf. Dit betekent dat we de structuur van het sterrenstelsel of de vorm van de spiraalarmen niet kunnen zien. Je kunt het vergelijken met een file. Als je met een auto in een file staat, kun je moeilijk zien hoe lang de file is. Zeker als je achter een vrachtwagen staat. De enige manier om inzicht te krijgen in de lengte van de file is door met een helicopter boven de file te vliegen. Wij staan op onze planeet op een lijn met al het andere verkeer (sterren, nevels, stervormingsgebieden, etc), maar kunnen nog niet aan boord stappen van de USS Enterprise om een kijkje boven de Melkweg te nemen.

Gelukkig zijn er trucjes om afstanden te meten. Zo gebruiken astronomen een techniek genaamd ‘trigonometrische parallax’. De techniek is heel simpel. Houd maar eens vinger voor je gezicht. Doe eerst je linkeroog dicht en kijk met je rechteroog naar de vinger. Kijk daarna met je linkeroog. Je ziet de positie van de vinger verspringen. Dit gebeurt ook met de posities van objecten in ons sterrenstelsel als de aarde van de ene kant van de zon naar de andere kant van de zon schuift. In ruwweg 180 dagen tijd schuift de aarde 300 miljoen kilometer op en kan met een soort driehoeksmeting de afstand tot objecten berekend worden. Hieronder zie je hoe dit werkt.

Zo wordt er parallax gemeten. Bron: NRAO.

Geen kilometers, maar lichtjaren
Dit klinkt makkelijk, maar 300 miljoen kilometer is kosmisch gezien natuurlijk een piepkleine afstand om een schijnbare verplaatsing te registreren. Niet voor niets praten wetenschappers vaak over lichtjaren als het om afstanden gaat in het heelal. En een lichtjaar is – om precies te zijn – 9.460.730.472.580 kilometer.

66.000 lichtjaar
Daarom gebruiken astronomen geavanceerde apparaten en instrumenten, zoals de Very Long Baseline Array. Dit is een netwerk van radiotelescopen. De radiotelescopen hebben de afstand tot het stervormingsgebied G007.47+00.05 gemeten. Het gebied ligt 66.000 lichtjaar van de aarde. Dat is dus veel verder dan het centrum van de Melkweg op zo’n 27.000 lichtjaar van onze planeet. Een knappe prestatie!

Compleet beeld van ons Melkwegstelsel
“Binnen tien jaar hebben we een compleet beeld van hoe ons Melkwegstelsel eruitziet”, zegt astronoom Mark Reid van het Harvard-Smithsonian Centrum voor Astrofysica. De resultaten van het onderzoek zijn te lezen in het wetenschappelijke vakblad Science.

Bronmateriaal

"VLBA Measurement Promises Complete Picture of Milky Way" - NRAO

Afbeelding bovenaan dit artikel: NRAO

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd