Onderzoekers hebben in Bolivia UV-straling met een recordbrekende intensiteit gemeten. Ze kwamen uit op een UV-index van 43. Dat is ver boven het niveau dat voor zowel het leven op het land als in zee als schadelijk wordt beschouwd.
“Deze recordbrekende niveaus werden niet gemeten in Antarctica, waar gaten in de ozonlaag al decennialang een terugkerend probleem zijn,” benadrukt onderzoeker Nathalie Cabrol. “Dit is in de tropen, in een gebied met kleine stadjes en dorpjes.”
Index van 43
De onderzoekers maten het recordbrekende niveau van UV-straling in het Boliviaanse deel van de Andes, op iets meer dan 2400 kilometer afstand van de evenaar. Ze plaatsten meetapparatuur op de piek van de Licancabur-vulkaan (5917 meter hoog) en het meer Laguna Blanca (op 4340 meter hoogte). Normaal gesproken ligt het niveau van de UV-straling – onder meer door de hoogte van het gebied – hier al relatief hoog. Maar de waardes die nu gemeten zijn, verpulveren alle records. Nog nooit is zo’n intense UV-straling op aarde gemeten. “Een UV-index van elf wordt al als extreem gezien en de index is in de afgelopen jaren op nabijgelegen locaties zelfs tot 26 gestegen. Maar op 29 december 2003 maten we een index van 43. Als je op een Amerikaans strand bent, ervaar je tijdens de zomer misschien een index van 8 of 9, intens genoeg om mensen te adviseren zich te beschermen. Je wilt echt niet buiten zijn als de index 30 of 40 is.”
Ozon
De intense straling hangt nauw samen met enkele gebeurtenissen die er wellicht voor gezorgd hebben dat de straling deze intensiteit bereikte. Ten eerste was de concentratie ozon door toedoen van stormen en branden in het gebied teruggelopen. En twee weken voor de intense UV-straling werd gemeten, ontstond een grote zonnevlam. Deeltjes van zonnevlammen tasten de chemie van de atmosfeer aan en kunnen de concentratie ozon verder hebben teruggebracht.
De gemeten UV-waardes staan in eerste instantie los van klimaatverandering, zo benadrukt Cabrol. “Ze houden niet direct verband met klimaatverandering, maar geven wel aan wat er zou kunnen gebeuren als de ozonlaag wereldwijd dunner wordt. Hoe dunner en minder stabiel de ozonlaag wordt, hoe vaker we dit soort gebeurtenissen zullen zien.”
