Resten van oude ijskappen ontdekt onder de noordpool van Mars

Mogelijk kunnen deze ons meer over de geschiedenis van het klimaat op de rode planeet vertellen.

Wetenschappers hebben overblijfselen gevonden van oude ijskappen op Mars. Zo ontdekten ze lagen van ijs en zand op ongeveer 1,6 kilometer onder de noordpool. De onderzoekers deden de ontdekking met behulp van metingen verzamelen door Shallow Radar (SHARAD) -instrument op NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter.

Ringen
De nieuwe bevindingen zijn erg belangrijk. De lagen ijs kunnen namelijk meer over de geschiedenis van het klimaat op Mars vertellen. Je kunt dit vergelijken met de jaarringen van bomen. Zo vormen boomringen een afspiegeling van het klimaat op aarde. Door de ijslagen op Mars beter te bestuderen, kunnen die ons mogelijk meer vertellen over de klimaatomstandigheden op de rode planeet en of deze voorheen wellicht gunstig waren voor leven.

Water
Het team ontdekte dat de lagen van zand en ijs op sommige plaatsen wel 90 procent water bevatten. Mocht dit gesmolten zijn, dan zou dit weleens een van de grootste waterreservoirs op de planeet kunnen zijn. “We hadden niet verwacht hier zoveel waterijs te vinden,” zegt onderzoeksleider Stefano Nerozzi.

De afwisselende lagen van ijs en zand. Op de foto is waterijs weergegeven als de lichtgekleurde lagen, en zand als de donkere, blauwe lagen. Afbeelding: NASA/JPL/University of Arizona

Vorming
De auteurs vermoeden dat de lagen gevormd zijn toen ijs zich ophoopte tijdens de afgelopen ijstijden op Mars. Telkens wanneer de planeet opwarmde, werd een overblijfsel van de ijskap bedekt met zand, waardoor het ijs werd beschermd tegen de straling van de zon. Tot nu toe dachten wetenschappers dat de oude ijskappen van Mars verloren waren gegaan. Maar de nieuwe bevindingen tonen aan dat in feite significante resten van de ijskappen bewaard zijn gebleven en – net als lagen op een taart – terug te vinden zijn onder het oppervlak van de planeet.

Volgens de onderzoekers biedt de studie belangrijke inzichten in de uitwisseling van waterijs tussen de polen en de middelste breedtegraden op Mars. Het team toonde al eerder aan dat in deze gebieden gletsjers voorkomen. “Verrassend genoeg is het totale watervolume ruwweg hetzelfde als het waterijs waarvan bekend is dat het opgeslagen ligt in gletsjers en begraven ijslagen op lagere breedtegraden,” zegt onderzoeker Jack Holt. “Ook zijn ze ongeveer even oud.”

Kanteling
De gletsjers die op de rode planeet voorkomen zijn waarschijnlijk ontstaan door variaties in de baan en hellingsgraad van Mars. Gedurende periodes van ongeveer 50.000 jaar, leunde Mars naar de zon, om vervolgens weer geleidelijk terug te keren naar een rechtopstaande positie. Je kunt dit proces nog het beste vergelijken met een wiebelende tol. Waneer de planeet rechtop staat, is de evenaar naar de zon gericht, waardoor de poolkappen kunnen groeien. Maar staat de planeet gekanteld, dan trekken de poolkappen zich terug.

De onderzoekers hopen door de lagen ijs beter te bestuderen, erachter te komen of Mars ooit bewoonbaar was.

Bronmateriaal

"Massive Martian Ice Discovery Opens a Window into Red Planet’s History" - University of Texas

Afbeelding bovenaan dit artikel: SA/DLR/FU Berlin; NASA MGS MOLA Science Team

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd