De afgelopen jaren zijn er verschillende reuzenvirussen gevonden. Sommige onderzoekers suggereerden dat het leven niet drie, maar vier domeinen kent: de bacteriën, de Archaea, de eukaryoten én de reuzenvirussen. Nieuw onderzoek toont aan dat er geen vierde domein is.
In 2013 vonden wetenschappers een virus met een lengte van anderhalve micrometer. Voor een virus is dat enorm. Sommige reuzenvirussen hebben duizenden genen, wat ook meer is dan normale virussen.
Frankenstein
Vormen deze reuzenvirussen een apart domein? Nee. De reuzenvirussen zijn namelijk een verzameling van minivirussen. De onderzoekers vergelijken een reuzenvirus met Frankenstein. Net zoals Frankenstein uit verschillende lichaamsdelen bestaat, bestaat een reuzenvirus uit DNA van andere organismen.
Oostenrijkse reuzenvirussen
In het paper in het wetenschappelijke vakblad Science gaan onderzoekers Frederik Schulz, Natalya Yutin en anderen dieper in op het onderzoek. Zij ontdekten vier nieuwe reuzenvirussen in een afvalwaterzuiveringsinstallatie in Oostenrijk. De virussen zijn groot genoeg om onder een normale microscoop te zien. Ze zijn niet gevaarlijk voor mensen. De cellen van een van deze reuzenvirussen binden de proteïnen van twintig verschillende aminozuren aan elkaar.
Mede-auteur en evolutiebioloog Eugene Koonin beweert dat de genen van de reuzenvirus niet dezelfde oorsprong hebben. Uit de analyse van de onderzoekers blijkt dat de reuzenvirussen als kleine virussen begonnen. De virussen werden snel groter, doordat ze genetisch materiaal van geïnfecteerde hosts verzamelden. Dit zorgde voor een sneeuwbaleffect, waardoor de virussen enorm opzwollen.
Fanatieke verzamelaars of krimpende virussen?
Als de theorie van de onderzoekers klopt, dan betekent dit dat virussen fanatieke verzamelaars zijn. Ze gooien zelden genen weg, waardoor ze flink kunnen opzwellen. Al zijn er ook onderzoekers die hier anders denken. Een andere hypothese is dat virussen eerst enorm groot waren en in de loop ter tijd krompen. “Iedereen heeft vragen over hoe virussen zijn geëvolueerd en waar ze vandaan komen, maar op dit moment kan niemand een antwoord geven”, zegt onderzoeker Chantal Abergel tegen NPR.
Vierde domein
Hoe dan ook: het lijkt er op dat reuzenvirussen geen vierde domein van leven vormen. “Dit paper bewijst dat”, concludeert viroloog Curtis Suttle van de universiteit van Brits-Columbia tegen ScienceMag. Hiermee kan echter niet uitgesloten worden dat een vierde domein wel bestaat. Wellicht dat er ooit nog een nieuwe levensvorm wordt ontdekt dat wel tot een nieuw domein behoort.
