Vijftig jaar geleden kwam het album Revolver van The Beatles uit. Het album beïnvloedde een nieuwe generatie popartiesten en zorgde voor een revolutie in de geschiedenis van popmuziek. The Beatles-kenners blikken terug en kiezen hun favoriete nummers.
Ja dus! Op 5 augustus 1966 lag de overtreffende trap van Rubber Soul in de winkels: Revolver. Het album was een ware metamorfose en grensverleggend. Ron Bulters van de Nederlandse Beatles Fanclub wijdt dit aan de vernieuwingsdrang van de Britse popgroep. “Het is bijna niet voor te stellen dat er maar drie jaar tussen Please Please Me en Revolver zat,” vertelt Bulters. “Revolver is in mijn ogen het eerste echt studioalbum. Dat wil zeggen, het was destijds live niet te reproduceren. Er zitten ontelbare vernieuwingen in.”
Muzikale vernieuwing
Dennis Dekker – schrijver van het boek ‘Bij The Beatles in de studio‘ – noemt een aantal van die vernieuwingen. “Stereo-effecten, gitaarpartijen die achterstevoren op het album terecht kwamen, tapes die verknipt en weer aan elkaar geplakt werden, de hele duidelijke symbiose met Oosterse muziek, het gebruik van loops: de band experimenteerde er enorm op los in de studio. Dat werd gewaardeerd,” aldus Dekker, “door fans maar zeker ook door de muziekcritici. Ik denk dat al die, tot dan toe maar weinig gebruikte, aspecten er ook voor zorgden dat vele (muziek)journalisten dit album nog steeds zo hoog hebben zitten.”
Wie goed luistert naar Revolver hoort één en al creativiteit. Samen met geluidstechnicus Geoff Emerick en producer George Martin (de ‘vijfde’ Beatle) bedachten de vier Beatles nieuwe geluidsbewerkingen. “Luister eens naar de strijkers in Eleanor Rigby, waarbij de microfoons zo dicht bij de instrumenten stonden – tot ongenoegen van de musici – dat een nieuw geluid ontstond,” vervolgt Bulters. Na iedere take schoven de muzikanten hun stoel verder van de microfoons, waarna Emerick ze weer dichterbij moest zetten. “Dat geldt ook voor de blazers in Got To Get You Into My Life. Maar ook Tomorrow Never Knows met alle tapeloops, die eigenlijk een voorloper is van alle gesamplede muziek. De Franse hoorn in For No One, die een noot speelt die eigenlijk niet op dat instrument gehaald zou kunnen worden qua toonhoogte. Het album is consistent en betekende ook de opkomst van George Harrison als liedjesschrijver. Met het Indiase Love You Too was hij de eerste westerse muzikant die eigenlijk wereldmuziek maakte, ver voor bijvoorbeeld Graceland van Paul Simon. Taxman en I Want To Tell You zijn sterke Harrison-composities. Het album is uitmuntend geproduceerd. Hoewel opvolger Peppers altijd de lijstjes met beste albums domineert – de studiotrucage werd daar ook nog verder geperfectioneerd – is Revolver tijdlozer en is de band hechter dan op Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. The Beatles hebben vanaf hun eerste album de basis gelegd voor de huidige popmuziek en elk album heeft daar op een bepaalde manier aan meegewerkt, maar Revolver is voor mij de omwenteling in het maken van studioalbums.”
De producenten van de serie ‘Mad Men’ betaalden 250.000 dollar om Tomorrow Never Knows te mogen gebruiken in een aflevering.
Ringo Starr-fans werden verblijd met Yellow Submarine, een liedje geschreven door Paul, maar uitgevoerd door Ringo. Yellow Submarine stond wekenlang op de eerste positie in de Veronica Top 40. Hierboven een live-uitvoering uit 2009.
Niet alleen op muzikaal gebied was Revolver grensverleggend. Ook kreeg de plaat een unieke hoes. “De hoes is van Klaus Voormann”, zegt Renaat Develtere, schrijver van het boek The Beatles in Belgium. “Sober, strak en origineel.” Ook Bulters is te spreken over de hoes. “Vooral de achterkant vind ik erg mooi.” Voormann was een grafisch student uit Hamburg die een paar jaar voor Revolver al met The Beatles bevriend was geraakt. John Lennon belde Voormann op en vroeg hem om de hoes te maken. In die tijd waren veel hoezen kleurrijk, dus viel de zwart-witte hoes extra op in de platenzaak. Niet voor niets ontving Voormann een Grammy voor de beste platenhoes. Overigens kreeg Voormann slechts vijftig pond voor zijn creatie.
LSD
“Rubber Soul was het drugsalbum en Revolver was de lsd”, verklaarde John Lennon in 1972. Een goed voorbeeld is het lied Tomorrow Never Knows. John Lennon las het boek ‘De psychedelische ervaring’ waarin de volgende regel staat: “Schakel je geest uit, ontspan en drijf stroomafwaarts.” Lennon deed exact wat er stond en schreef Tomorrow Never Knows. “Het is ongeveer het eerste lsd-nummer”, aldus Lennon in The Beatles Anthology.
Ook het nummer Doctor Robert gaat over drugs en pillen. Waarschijnlijk is de hoofdpersoon Dr. Robert Freymann, de eigenaar van een New Yorkse kliniek die klanten een merkwaardige cocktail voorschreef van vitamine B12 met amfetamine. Hierdoor hield Doctor Robert heel New York high. Freymann gaf later toe dat hij speed een goede drug vond en dat de reputatie door drugsverslaafden is geruïneerd. Freymann overleed in 1987.
Het liedje She Said She Said is geschreven na een lsd-trip op een feest waar ook The Byrds en acteur Peter Fonda aanwezig waren. Toen Peter Fonda high was, zei hij tegen John Lennon: “Ik weet hoe het is om dood te zijn.” Maar John wilde hier niets van weten. Fonda herhaalde zijn zin, waarna John antwoordde: “Zeg niks! Ik wil niet weten hoe het is om dood te zijn.” Na dit bizarre gesprekje ontstond She Said She Said.
Favorieten
Als we afgaan op de toplijst van MusicMeter.nl dan is Eleanor Rigby met 435 stemmen het beste nummer van Revolver. The Beatles-kenners zijn het hier niet helemaal mee eens en noemen andere favorieten.
Ron Bulters vindt het lastig om één favoriet te kiezen. “Er staan zoveel goede nummers op. Het hangt van mijn stemming af. Het nummer met de meeste eeuwigheidswaarde blijft voor mij Tomorrow Never Knows. Slechts één akkoord en toch gebeurt er zo veel in het nummer. De al genoemde tapeloops. Die prachtige zang van Lennon die door een Leslie-Speaker van een Hammond Orgel werd gevoed, waardoor het onaards klinkt. En dan nog die prachtige tekst.”
“Mijn favoriet is Doctor Robert,” aldus Develtere. “Strakke en stevige gitaar, originele gedurfde tekst en sublieme samenzang. Elke beginnende rockband zou dit nummer moeten spelen.”
Dennis Dekker kiest een echte Paul McCartney-song. “In interviews vraagt men mij best vaak wat ik het allerbeste Beatles-nummer ooit vind. Al vinden velen dat misschien wel de meest lastige Beatles-vraag, ik heb altijd hetzelfde antwoord gegeven: Here, There And Everywhere. Een kleine tweeënhalve minuut van muzikale genialiteit.”
Het feit dat zowel kenners en niet-kenners allemaal een andere favoriet hebben, zegt eigenlijk wel iets over de klasse van Revolver. Er staan geen missers op. Een goede manier om de vijftigste verjaardag van Revolver te vieren is door het album in zijn geheel af te spelen. Misschien moet je de platenspeler afstoffen, maar het kan ook gemakkelijk via Spotify. Sinds december 2015 staan alle liedjes van misschien wel de beste popgroep allertijden op de streamingdienst. Zo groeit een nieuwe generatie jongeren op met The Beatles, waardoor de liedjes van Revolver ook de komende vijftig jaar muzikanten vormen en inspireren. Luister en geniet!
