Rommel op straat leidt tot normovertredend gedrag

Een rommelige straat met overal graffiti en vuilniszakken kan ervoor zorgen dat mensen eerder regels overtreden. Dit blijkt uit een onderzoek van psycholoog Kees Keizer van de Rijksuniversiteit Groningen. Wanorde kan zich razendsnel verspreiden, maar dit geldt ook voor orde. Daarom zijn straatvegers erg belangrijk voor de samenleving. Hierdoor vergroot de hulpvaardigheid van mensen.

Op dit moment denken velen dat sancties mensen afschrikken om de regels te breken. Dit vindt Keizer te eenzijdig. Of iemand zich aan regels houdt, blijkt voor een belangrijk deel bepaald te worden door signalen die iets zeggen over de mate waarin anderen respect hebben voor regels. Uit het onderzoek van Keizer blijkt dat twee keer zoveel mensen bereid zijn om een envelop met geld te stelen als er graffiti of rommel in de omgeving aanwezig is, dan in een schone omgeving. Fraudeert een directeur? Dan wordt het normovertredende gedrag van medewerkers extra versterkt, omdat deze persoon veel status heeft.

Een bord met ‘geen rommel op straat gooien’ plaatsen in een rommelige omgeving met veel zwerfvuil? Niet doen! Hierdoor vallen de sporen van normovertredend gedrag extra op. Dit leidt weer tot meer ander normovertredend gedrag.

WIST U DAT…

…graffiti en afval de Chinese Muur teisteren?

Toch geldt het andere uiterste ook. Wanneer mensen iemand een stoep zien vegen, dan zijn ze eerder bereid om een ander te helpen. Keizer pleit ervoor dat schoonmakers niet in de vroege ochtend of in de late avond hun werk moeten doen, maar juist midden op de dag. “Maak dat werk beter zichtbaar!” Dit kan een positief effect hebben op mensen.

SIRE-spotjes laten vaak fout gedrag zien, zoals: aardige mensen, hoe gaan we ermee om?. Dit is niet effectief. Toon goed gedrag, zodat kijkers positief worden beïnvloed.

Bronmateriaal

Rijksuniversiteit Groningen

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd