‘Rosetta’s komeet is veel jonger dan gedacht’

De komeet – die een beetje doet denken aan een badeendje – zou zijn huidige vorm pas 1 miljard jaar geleden hebben aangenomen.

Toen ruimtesonde Rosetta komeet 67P/C-G naderde, ontdekte deze dat de komeet een bijzondere vorm had. De komeet had een ‘romp’, ‘hals’ en ‘kop’ en deed wel een beetje denken aan een badeendje. Aangenomen werd dat de komeet deze vorm zo’n 4,5 miljard jaar geleden – toen ons zonnestelsel nog in de kinderschoenen stond – had aangenomen.

Nieuwe visie
Maar daar moeten we op terugkomen, zo stellen onderzoekers in een nieuw paper. “Het is onwaarschijnlijk dat een hemellichaam zoals Chury (67P/C-G, red.) zolang zonder beschadigingen heeft weten te overleven, zo laten onze computersimulaties zien,” vertelt onderzoeker Martin Jutzi.

De laatste foto die ruimtesonde Rosetta van 67P/C-G maakte. De sonde crashte op 30 september op de komeet. Afbeelding: ESA / Rosetta / MPS for OSIRIS Team MPS / UPD / LAM / IAA / SSO / INTA / UPM / DASP / IDA.
De laatste foto die ruimtesonde Rosetta van 67P/C-G maakte. De sonde crashte op 30 september op de komeet. Afbeelding: ESA / Rosetta / MPS for OSIRIS Team MPS / UPD / LAM / IAA / SSO / INTA / UPM / DASP / IDA.
Zwakke plek
Aangenomen wordt dat de oorsprong van ons zonnestelsel heel rustig begon, maar daarna een stormachtig verloop kende. In die laatstgenoemde periode verkregen hemellichamen grotere snelheden en vonden er veel botsingen plaats. De onderzoekers berekenden hoeveel energie er nodig was om 67P/C-G tijdens zo’n botsing te vernietigen. En zo ontdekten ze dat de komeet een zwakke plek heeft: zijn hals. “We hebben ontdekt dat deze structuur gemakkelijk vernietigd kan worden,” stelt Jutzi.

Botsingen
De onderzoekers wijzen erop dat kometen zoals 67P/C-G in hun beginjaren meerdere botsingen meemaakten. En zelfs weinig energierijke botsingen moeten al voldoende zijn geweest om de komeet – met die ene zwakke plek – uit elkaar te trekken. Daarom is het volgens de onderzoekers onmogelijk dat de komeet reeds in de beginjaren van ons zonnestelsel deze vorm had. “De huidige vorm van Chury is het resultaat van een grote inslag die waarschijnlijk ergens in de laatste miljard jaar heeft plaatsgevonden,” stelt Jutzi. En daarmee is de komeet veel jonger dan gedacht.

Geen originele vorm, wel een originele samenstelling
Uit eerder onderzoek is gebleken dat komeet 67P/C-G uit materiaal bestaat dat minstens net zo oud is als ons zonnestelsel. Die bevinding lijkt in strijd te zijn met deze resultaten. Maar dat is niet zo. Computersimulaties laten zien dat de botsingen de komeet niet helemaal verwarmen en samendrukken. Vandaar dat de kern nog steeds poreus is en de vluchtige materialen die deze tijdens het ontstaan van de komeet heeft ingesloten, nog steeds aanwezig zijn. “Tot op heden is aangenomen dat kometen originele bouwblokken zijn, vergelijkbaar met Lego,” stelt Benz. “Onze studie laat zien dat de Lego-blokken niet langer hun originele vorm hebben, maar dat het plastic waar ze uit bestaan nog wel hetzelfde is als in het begin.”

In een tweede paper gaan Jutzi en Benz na hoe komeet 67P/C-G precies aan zijn bijzondere vorm is gekomen. Ze gebruiken daarvoor computermodellen. In die modellen lieten ze kleine objecten (met een diameter van 200 tot 400 meter) op een vijf kilometer groot roterend hemellichaam met de vorm van een rugbybal botsen. Zo’n botsing kon de rugbybal uiteenrijten. Die twee brokstukken zouden later – door toedoen van hun zwaartekracht – weer samen zijn gekomen, waardoor een komeet met een badeend-achtige vorm ontstond.

Bronmateriaal

M. Jutzi et al.: How primordial ist the structure of comet 67P/c-G?, Astronomy & Astrophysics, 9 November 2016
M. Jutzi, W. Benz: Formation of bi-lobed shapes by sub-catastrophic collisions – A late originin of comet 67P/C-G’s structure, Astronomy & Astrophysics, 9 November 2016

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd