Ruimtesonde BepiColombo is onderweg naar Mercurius

De sonde werd afgelopen nacht met succes gelanceerd en zal over zeven jaar bij Mercurius arriveren.

BepiColombo verliet de aarde afgelopen nacht om 3.45 uur (Nederlandse tijd). Een dik half uur later werd duidelijk dat de lancering volgens het boekje is gegaan en konden zowel de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) als de Japanse ruimtevaartorganisatie (JAXA) opgelucht ademhalen. “Het lanceren van BepiColombo is een enorme mijlpaal voor ESA en JAXA,” aldus Jan Wörner, directeur-generaal van ESA.

Spannende reis
Er zullen de komende jaren – waarin BepiColombo zich naar de binnenste en kleinste planeet van ons zonnestelsel haast – echter nog veel meer spannende momenten volgen. “BepiColombo is één van de meest complexe interplanetaire missies die we ooit hebben ondernomen,” aldus Andrea Accomazzo, eveneens verbonden aan ESA. “Eén van de grootste uitdagingen is de enorme zwaartekracht van de zon, die het lastig maakt om een ruimtevaartuig in een stabiele baan rond Mercurius te plaatsen.” Ook de extreme temperaturen (tussen de -180 en meer dan 450 graden Celsius) die BepiColombo te verduren krijgt, zijn een uitdaging. “We moeten de komende jaren heel veel hindernissen nemen,” aldus Ulrich Reininghaus, projectmanager bij ESA.

Vragen
Maar het is alle spanning meer dan waard. Van alle planeten die in het binnenste deel van ons zonnestelsel te vinden zijn, weten we van Mercurius het minst. Tot op heden zijn er slechts twee ruimtesondes bij Mercurius geweest: Mariner 10 (deze scheerde in 1974 en 1975 drie keer langs de kleine planeet) en MESSENGER (deze nestelde zich in 2011 in een baan rond Mercurius, maar is niet langer actief). Beide missies leverden nieuwe inzichten op, maar lieten ook veel vragen onbeantwoord. Gehoopt wordt dat BepiColombo die vragen kan gaan beantwoorden.

Onderzoek
Zo hopen ESA en JAXA onder meer te achterhalen of Mercurius nog tektonisch actief is, hoe de planeet er van binnen uitziet, welke kenmerken het magnetisch veld van Mercurius heeft en hoe het is ontstaan. Daarnaast moet de missie meer inzicht geven in de oorsprong en evolutie van een planeet die zo dicht bij de moederster staat (wat ook weer implicaties kan hebben voor ons begrip van planeten buiten ons zonnestelsel).

Twee ruimtesondes
Om al die vragen te kunnen beantwoorden, hebben ESA en JAXA een missie ontwikkeld die in feite uit twee ruimtevaartuigen bestaat: de Mercury Planetary Orbiter (MPO) en de Mercury Magnetospheric Orbiter (MMO). De sondes zullen zich elk in een andere baan nestelen en hebben elk hun eigen onderzoeksvragen.

We moeten wel wat geduld hebben met BepiColombo: het duurt nog iets meer dan zeven jaar voor de missie bij Mercurius arriveert. In die zeven jaar tijd staat een scheervlucht langs de aarde gepland (in april 2020), net als twee scheervluchten langs Venus (oktober 2020 en augustus 2021) en tussen oktober 2021 en januari 2025 zes scheervluchten langs Mercurius. Tegen het eind van 2025 zullen de sondes zich in een baan rond Mercurius nestelen. Naar verwachting doen de sondes gedurende één (aards) jaar onderzoek naar Mercurius, maar de duur van de missie zou nog met een jaar verlengd kunnen worden.