En geen centje pijn!
Afgelopen week heeft Voyager 1 – een ruimtesonde die al veertig jaar rondvliegt en zich inmiddels in de interstellaire ruimte bevindt – een paar stuwraketten geactiveerd die al 37 jaar niet meer gebruikt waren. En met succes. “Met deze stuwraketten – die na 37 jaar nog steeds werken – zijn we in staat om het leven van Voyager 1 met twee tot drie jaar te verlengen,” stelt projectmanager Suzanne Dodd.
Oriëntatie
Voyager 1 gebruikt stuwraketten om zijn antenne gedurende zijn lange ruimtereis op de aarde gericht te houden. Deze stuwraketten – ook wel attitude control thrusters genoemd – worden zo af en toe opgestart. Ze zijn dan herhaaldelijk heel even (een paar milliseconden op rij) actief en zorgen er zo voor dat de ruimtesonde iets gedraaid wordt. Zo blijft de antenne waarmee de ruimtesonde informatie naar de aarde stuurt op de planeet gericht. Maar sinds 2014 merken onderzoekers dat deze stuwraketten aan boord van Voyager 1 minder goed werken: ze geven minder energie af, waardoor ze vaker geactiveerd moeten worden. En dus besloot NASA eens iets te proberen: de ruimtevaartorganisatie zwengelde een andere set stuwraketten – die al 37 jaar niet meer gebruikt is – aan om te zien of de ruimtesonde daarmee opnieuw georiënteerd kon worden.
Test
Dat gebeurde vorige week dinsdag. De stuwraketten – die oorspronkelijk werden gebruikt tijdens scheervluchten langs de planeten Jupiter en Saturnus en hun manen – werden geactiveerd en waren herhaaldelijk gedurende 10 milliseconden actief. Vervolgens was het wachten op een signaal van Voyager 1 om te kunnen achterhalen of de oriëntatie van de sonde was veranderd. Dat signaal doet er 19 uur en 35 minuten over om naar de aarde te reizen, dus het geduld van de onderzoekers werd behoorlijk op de proef gesteld. Maar het wachten werd beloond: de stuwraketten bleken te doen wat de onderzoekers hoopten.
In januari zal NASA voor het oriënteren van Voyager 1 definitief overschakelen op de stuwraketten die zich tijdens dit experiment bewezen hebben. En waarschijnlijk zal het tweelingbroertje van Voyager 1 – Voyager 2 – ook op deze stuwraketten overschakelen. Ook de attitude control thrusters van Voyager 2 takelen namelijk – weliswaar iets langzamer dan die van Voyager 1 – af.
Voyager 1 en 2 werden in 1977 op weg gestuurd: ze moesten langs de vier buitenste planeten van het zonnestelsel scheren. Maar nadat de sondes die planeten bezocht hadden, bleken ze nog lang niet uitgeput. En daarop gaf NASA de Voyagers opdracht om koers te zetten richting de interstellaire ruimte. Voyager 1 was vervolgens de eerste ruimtesonde ooit die het gebied tussen de sterren bereikte. Dat gebeurde in 2012. Voyager 2 is nog altijd onderweg naar het gebied tussen de sterren en zal het zonnestelsel naar verwachting ergens in de komende jaren verlaten. Meer weten over de historie en toekomst van de Voyagers? Klik hier!
