Ruimtetelescoop die 14 jaar vertraging opliep, nu eindelijk klaar voor lancering

De James Webb Space Telescope heeft de laatste tests glansrijk doorstaan en wordt nu klaargemaakt voor transport naar het lanceerplatform.

Vol smart wachten astronomen al járen op de lancering van de James Webb-telescoop; de krachtigste ruimtetelescoop die ooit gebouwd is. Maar het boek van James Webb kent vele bladzijdes. Een combinatie van grote menselijke fouten, technische problemen en de door niemand voorziene pandemie, leidde ertoe dat de lancering jaar na jaar werd uitgesteld. Maar, van uitstel komt geen afstel. Want het is nu eindelijk zo ver: ruimtetelescoop James Webb zal binnenkort het luchtruim kiezen!

Over James Webb
Zoals gezegd is James Webb de krachtigste ruimtetelescoop ooit. Astronomen hopen dat deze meer inzicht geeft in het ontstaan van het universum. Tevens zal deze naar verwachting een grote rol gaan spelen in de zoektocht naar buitenaards leven; de telescoop kan de atmosfeer van exoplaneten uitpluizen en daarin zoeken naar signalen van leven. Ook heeft de telescoop onderzoek naar de nog altijd mysterieuze donkere materie, de totstandkoming van sterren en protoplanetaire systemen en het ontstaan van leven op zijn takenlijstje staan. James Webb wordt gezien als opvolger van de Hubble-ruimtetelescoop. Deze telescoop werd in 1990 gelanceerd en is nog altijd actief. Zo’n lang werkzaam leven staat James Webb niet te wachten. De telescoop is ontworpen om vijf tot tien jaar onderzoek te doen en zal in het gunstigste geval in ieder geval niet meer dan vijftien jaar meegaan. En dat betekent dat de periode benodigd om de telescoop te bouwen, mogelijk zelfs langer zal zijn dan diens levensduur…

De afgelopen periode heeft de langverwachte ruimtetelescoop verscheidende tests ondergaan in de faciliteit van Northrop Grumman; een Amerikaans defensie-, luchtvaart- en ruimtevaartbedrijf. Tijdens deze tests werden de laatste checks uitgevoerd en nog één keer gecontroleerd of de telescoop naar behoren werkt.

Ruimtetelescoop James Webb voltooit zijn laatste tests. Afbeelding:
NASA/Chris Gunn

Nu laten NASA, ESA en CSA opgelucht weten dat de James Webb Space Telescope zijn laatste beproevingen succesvol heeft doorstaan. “We zijn blij met de voltooiing van alle tests voor Webb en bedanken alle teams voor hun uitstekende werk,” aldus directeur Günther Hasinger van ESA. En dus wordt ‘ie nu klaargemaakt voor transport naar het lanceerplatform.

Lancering
De lancering van de felbegeerde James Webb-telescoop zal plaatsvinden vanaf de Europese ruimtehaven Kourou; een lanceerbasis in Frans-Guyana, gelegen aan de noordoostkust van Zuid-Amerika. De telescoop zal aan boord van een Ariane 5-draagraket worden afgeschoten. De bovenste trap van de Ariane 5 is momenteel al vanuit Duitsland onderweg naar de Europese ruimtehaven.

Zo ziet de reis van James Webb eruit. Afbeelding: ESA

Ruimtetelescoop James Webb is een verbazingwekkend staaltje menselijk vernuft. Aan de missie hebben ondertussen al duizenden wetenschappers, ingenieurs en andere experts uit meer dan 14 landen en 29 staten meegewerkt. Maar dat ging niet zonder slag of stoot. Zo heeft de missie al zo’n veertien jaar vertraging opgelopen. De lancering had eigenlijk al tussen 2007 en 2011 moeten plaatsvinden; jaartallen die al ver achter ons liggen. De reden voor de almaar uitgestelde lanceerdatum? Bij de bouw van zo’n machtige telescoop zijn veel zaken gemoeid. En naarmate de ontwikkeling van de telescoop vorderde, bleek het bouwen van de ruimtetelescoop nog niet zo eenvoudig te zijn, waardoor de ontwikkelingsfase eindeloos werd opgerekt.

Budget

James Webb wordt overigens niet alleen geplaagd door enorme vertragingen. De telescoop is bovendien veel duurder uitgevallen dan gehoopt. Waar de kosten eerder begroot werden op tussen de 1 en 3,5 miljard dollar, gaat de telescoop volgens de laatste schattingen uiteindelijk zo’n 8,8 miljard kosten. Dat de kosten zo hoog oplopen en er zoveel meer tijd nodig is om de telescoop te ontwikkelen, heeft alles te maken met het feit dat James Webb een bijzonder complex observatorium is. Zo bestaat de hoofdspiegel bijvoorbeeld uit achttien afzonderlijke spiegels die zich samen als één grote spiegel moeten gedragen. Ook de enorme omvang van de telescoop brengt uitdagingen met zich mee. Zo moet de telescoop om in de vijf meter brede neus van een draagraket te passen, zorgvuldig worden opgevouwen om vervolgens later in de ruimte – op 1,6 miljoen kilometer afstand van de aarde – weer te worden uitgevouwen. Eenmaal volledig uitgeklapt heeft de telescoop – die naast een 6,5 meter hoge hoofdspiegel ook enorme zonnepanelen bezit – ongeveer dezelfde omvang als een tennisveld.

Zodra James Webb in de Europese ruimtehaven aangekomen is, zullen teams de laatste voorbereidingen treffen. Dit omvat onder andere de laatste configuraties en het zorgvuldig vullen van de brandstoftanks. Vervolgens zullen technische teams het observatorium koppelen aan de draagraket en een ‘generale repetitie’ houden, voordat ie twee dagen vóór de daadwerkelijke lanceerdag, naar het platform wordt gebracht.

Gelanceerd! En dan?
Even na het voltooien van een 26 minuten durende rit aan boord van de Ariane 5, zal James Webb zich scheiden van de raket en wordt het zonnepaneel automatisch geactiveerd. Webb zal vervolgens een maand nodig hebben om naar zijn beoogde orbitale locatie te vliegen, op een slordige 1,6 miljoen kilometer afstand van de aarde. Ondertussen zal de ruimtetelescoop zich steeds verder ontvouwen. Vervolgens ondergaat de ruimtetelescoop een acclimatisatie-periode van zes maanden. In deze maanden bereidt James Webb zich voor op zijn komende taken. We zullen dus nog wel even geduld moeten hebben voordat James Webb daadwerkelijk operationeel is. Onderzoekers zullen vanaf de grond de telescoop nauwgezet in de gaten blijven houden. En als James Webb er helemaal klaar voor is, kunnen de wetenschappelijke observaties na een halfjaar beginnen.

Veel astronomen kijken reikhalzend naar de lancering van de James Webb Space Telescope uit. De telescoop behoort tot de volgende generatie grote observatoria, ontworpen om openstaande vragen over het heelal te beantwoorden en baanbrekende ontdekkingen te doen op alle gebieden van de astronomie. Webb zal bijvoorbeeld grondiger naar onze oorsprong kijken, van de vorming van sterren en planeten tot de geboorte van de eerste sterrenstelsels in het vroege heelal. We kunnen dus op prachtige ontdekkingen rekenen. En dan zal het lange wachten eindelijk worden beloond.

Bronmateriaal

"Webb completes testing and prepares for trip to Europe's Spaceport" - ESA

Afbeelding bovenaan dit artikel: Northrop Grumman

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd