Arme Venus. Nieuw onderzoek toont aan dat de planeet soms meerdere keren per dag te maken krijgt met explosief ruimteweer. De explosies zijn soms groter dan de planeet zelf. En aangezien de planeet niet over een magnetosfeer beschikt, krijgt deze écht de volle laag.
Wanneer de zonnewind zich van de zon vandaan haast, komt deze op bijna 80.000 kilometer van de aarde in botsing met de magnetosfeer van de aarde. Het grootste deel van de zonnewind stroomt langs die magnetosfeer, maar soms kan deze ook door de magnetosfeer dringen en voor verschillende ruimteweer-effecten op aarde zorgen. Venus mist zo’n beschermend schild, maar heeft wel een atmosfeer die de zonnewind verstoort en met de zonnewind reageert, waardoor interessante verschijnselen ontstaan op het gebied van ruimteweer.
Hot Flow Anomalies
In 2012 ontdekten onderzoekers al dat Venus soms te maken kreeg met bijzonder heftig ruimteweer, zogenoemde HFA’s. HFA staat voor Hot Flow Anomalies. Het zijn enorme explosies die ervoor zorgen dat de zonnewind die normaal gesproken langs een planeet raast, tijdelijk omkeert. “Het zijn ongelofelijke fenomenen,” vertelde onderzoeker David Sibeck in 2012 al. “Hot flow anomalies laten zoveel energie los dat de zonnewind afgebogen wordt en soms zelfs weer richting de zon beweegt. Dat is een hoop energie als je bedenkt dat de zonnewind supersonisch is – sneller reist dan de snelheid van geluid – en de HFA sterk genoeg is om deze wind om te laten draaien.”
Grootte en frequentie
Nieuw onderzoek maakt nu duidelijk hoe groot en frequent die HFA’s werkelijk zijn. Onderzoeker hebben ontdekt dat de HFA’s zo groot kunnen zijn dat ze zelfs groter zijn dan Venus. Bovendien kunnen ze meerdere keren per dag optreden. “Ze zijn niet alleen gigantisch,” stelt onderzoeker Glyn Collinson. “Maar omdat Venus geen magnetisch veld heeft om zich te beschermen, vinden de Hot Flow Anomalies ook nog eens recht boven de planeet plaats. Ze kunnen de planeet helemaal verorberen.”
Niet alleen Venus krijgt met deze HFA’s te maken. De aarde maakt ze ook gemiddeld één keer per dag mee. Maar omdat de aarde een magnetosfeer heeft, zijn de gevolgen hier heel anders. De HFA’s dringen de magnetosfeer niet binnen, maar laten net daarbuiten zoveel energie los dat de zonnewind wordt afgebogen en weer richting de zon kan worden geduwd. Op Venus – een planeet zonder magnetosfeer – gaan dingen heel anders. De planeet heeft namelijk wel een ionosfeer. Tussen die ionosfeer en de zonnewind bestaat een precaire balans. Door de enorme hoeveelheid energie die de HFA’s met zich meebrengen, wordt die balans verstoord. Die verstoringen kunnen ervoor zorgen dat de ionosfeer omhoog wordt gezogen, weg van het oppervlak van Venus. Het onderzoek geeft meer inzicht in de rol die de aardse magnetosfeer speelt.
