Wij – en vele andere dieren – kunnen niet zonder de vele bacteriën in en op ons. Maar de rups lijkt ze niet nodig te hebben.
Tot die opmerkelijke conclusie komen onderzoekers van de universiteit van Colorado in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences. “De heersende aanname is dat alle dieren een microbioom hebben,” stelt onderzoeker Tobin Hammer. “Toen ik met dit onderzoeksproject startte, dacht ik dan ook niet dat het op deze manier zou uitpakken.”
Microbioom
Met de term ‘microbioom’ verwijzen onderzoekers naar alle micro-organismen die in en op een ander organisme leven. Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat mensen – en vele andere soorten – een uitgebreid microbioom hebben dat bestaat uit miljarden micro-organismen. Deze helpen onder meer bij de spijsvertering.
Vlinders
Hammer en collega’s besloten uit te zoeken of ook rupsen – uit de orde van de vlinders – een uitgebreid microbioom hadden. De onderzoekers verwachtten van wel: veel planteneters hebben een rijke verzameling aan micro-organismen in hun maag- en darmstelsel die ze helpen bij het verteren van harde, vezelachtige planten.
Verrassing
Maar Hammer en collega’s kwamen dus voor een verrassing te staan toen ze de uitwerpselen van de rupsen bestudeerden. Rupsen blijken namelijk 50.000 keer minder microben te herbergen dan andere dieren. Als het menselijke maag- en darmstelsel met het oog op de overvloed aan microben vergeleken kan worden met een regenwoud, dan lijkt het maag- en darmstelsel van de rups meer op een woestijn, aldus Hammer.
Uit de omgeving
De onderzoekers bestudeerden ook het DNA dat ze in de rupsen aantroffen. Het meeste DNA kwam overeen met microben die op de bladeren leefden die de rupsen opaten. Het suggereert dat de weinige microben die in de rupsen leefden voornamelijk daar beland waren, doordat ze met blad en al waren opgegeten. En ook daarmee onderscheiden de rupsen zich van andere organismen met een rijker microbioom. Zo bestaat het microbioom van mensen bijvoorbeeld uit microbiële gemeenschappen die heel anders zijn dan die in onze omgeving.
Geen microben nodig
Rupsen hebben dus nauwelijks microben bij zich en Hammer en collega’s waren benieuwd welke rol deze schaarse microben precies in het leven van de rups speelden. Om dat te achterhalen, stopten ze de rupsen in plastic zakken en spoten hun voedsel in met antibiotica om ervoor te zorgen dat alle bacteriën in de maag en darmen van de rupsen doodgingen. Maar het had totaal geen impact op de rupsen: ze groeiden en ontwikkelden zich zonder problemen. Blijkbaar hebben ze de microben echt niet nodig. “Rupsen functioneren compleet anders dan veel andere dieren,” moet Hammer concluderen.
Er is enig bewijs dat vlinder meer microben herbergen dan rupsen. Maar welk voordeel de vlinders uit de aanwezigheid van de microben halen, is op dit moment onduidelijk. Hammer wil dat nog uit gaan zoeken. Daarnaast hoopt hij dat het onderzoek wetenschappers aan het denken zet en leidt tot vervolgonderzoeken naar de kosten en baten van een microbioom. Want blijkbaar is een microbioom niet altijd voordelig.
