Saturnus lijkt wel een beetje op een antiekwinkel

saturnus

Een analyse van ruimtesonde Cassini wijst erop dat Saturnus eigenlijk een soort antiekwinkel is. Het is even zoeken en goed kijken, maar rondom de planeet bevindt zich echt antiek. De manen en ringen mogen dan sporen van recente vervuiling vertonen, in werkelijkheid stammen ze uit de periode rond de geboorte van het zonnestelsel.

Net zoals u in antiekzaken door roest, slijtage en beschadigingen heen moet kijken, moeten astronomen als het om de ringen en manen van Saturnus gaat verder kijken dan het uiterlijk. Want zo aan de oppervlakte zijn alleen maar sporen van recente vervuiling te vinden. Maar daaronder bevinden zich toch echt manen en ringen die zo’n vier miljard jaar oud zijn. Ze stammen uit de periode rondom de geboorte van ons zonnestelsel. Toen planeten zich begonnen te vormen uit materie afkomstig uit de protoplanetaire nevel.

Waterijs
Onderzoekers trekken die conclusie op basis van waarnemingen van Cassini. De ruimtesonde ontdekte dat kleurverschillen in de ringen en manen over het algemeen oppervlakkig zijn. Daarnaast ontdekte Cassini veel ijs. Het gaat om zulke grote hoeveelheden dat de onderzoekers wel uit kunnen sluiten dat het ijs door kometen of andere recente gebeurtenissen bij Saturnus is beland. De onderzoekers stellen dan ook dat het ijs zich gevormd moet hebben toen het zonnestelsel geboren werd. Saturnus bevindt zich namelijk voorbij de sneeuwgrens. Voorbij deze grens is de afstand tot de zon zo groot dat water bevroren blijft. In tegenstelling tot in het gebied vóór de sneeuwgrens dat zich dichter bij de zon bevindt en waar ijs en andere vluchtige materialen snel verdwijnen.

WIST U DAT…

…Cassini onlangs voor de allerlaatste keer een close-up heeft gemaakt van Saturnus’ maantje Rhea?

Locatie
De onderzoekers hebben ook ontdekt dat er een verband is tussen de kleuren die het oppervlak van Saturnus’ manen hebben en de locatie van deze manen in het systeem. Hoe verder manen zich van de planeet verwijderd weten, hoe roder ze over het algemeen zijn. Het maantje Phoebe lijkt bovendien rood stof van zich af te schudden en dit belandt op het oppervlak van andere manen, zoals Hyperion en Iapetus. Een andere grote verrassing is dat het maantje Prometheus ongeveer net zo rood is als de deeltjes in Saturnus’ ringen die bij de maan in de buurt te vinden zijn. “De vergelijkbare rode tint suggereert dat Prometheus is opgebouwd uit materiaal van de ringen van Saturnus,” stelt onderzoeker Bonnie Buratti. “Wetenschappers hebben zich lang afgevraagd of deeltjes uit de ring samen kunnen plakken en manen kunnen vormen.” Prometheus wijst erop dat dat inderdaad kan.

Het onderzoek is belangrijk, zo onderstreept onderzoeker Gianrico Filacchione. “Het bestuderen van Saturnus helpt ons de chemische en fysieke evolutie van ons volledige zonnestelsel te begrijpen. We weten nu dat het begrijpen van deze evolutie niet alleen vraagt om het bestuderen van één maan of één ring, maar het achterhalen van de relaties tussen deze onderdelen.”

Bronmateriaal

"Saturn is Like an Antiques Shop, Cassini Suggests" - NASA.gov
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door xx (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd