Schildpad blijkt via zijn mond te urineren

Wetenschappers hebben ontdekt dat een Chinese schildpad er een wel heel bijzondere manier van urineren op nahoudt. Het dier steekt zijn kop onder water en geeft daarbij via de mond ureum (een belangrijk bestanddeel van urine) af.

Het draait allemaal om de Chinese drieklauw (Pelodiscus sinensis), zo schrijven de onderzoekers in het blad The Journal of Experimental Biology. De schildpad wordt ongeveer dertig centimeter groot en doet het uitstekend in brakke moerassen. De schildpadden zitten er stilletjes op de bodem of snorkelen nabij het wateroppervlak om aan zuurstof te komen.

Plasjes
Water is ogenschijnlijk heel belangrijk voor de schildpadden. De onderzoekers ontdekten dat de schildpadden wanneer de moerassen opdrogen hun toevlucht nemen tot plasjes waarin ze hun hoofd vervolgens onderdompelen. Dat verbaasde de onderzoekers. De schildpadden hebben namelijk longen en hoeven dus hun zuurstof niet onder water te halen. Waarom dompelen ze hun hoofd dan toch zo veelvuldig onder en nemen ze als de nood aan de man komt zelfs hun toevlucht tot kleine plasjes?

Ureum
Het antwoord op die vraag is heel verrassend. De schildpadden blijken hun hoofd niet onder water te dompelen om zuurstof tot zich te nemen, maar om ureum kwijt te raken.

WIST U DAT…

Experiment
De onderzoekers deden hun ontdekking toen ze enkele schildpadden kochten en ze zes dagen lang in het water lieten leven. De onderzoekers maten hoeveel ureum er in de urine van de schildpadden zat en ontdekten dat slechts zes procent van de totale hoeveelheid ureum middels de nieren werd afgevoerd. De onderzoekers haalden de schildpadden daarop uit het water. Op het land konden de dieren hun toevlucht nemen tot plassen. De onderzoekers ontdekten dat de schildpadden hun hoofden regelmatig onder water staken en soms wel 100 minuten op rij onder water bleven. Ook maten de onderzoekers hoeveel ureum er door de mond naar buiten kwam. Dat bleek zo’n vijftig keer meer te zijn dan de hoeveelheid urine die uit de cloaca (de opening waardoor sommige dieren urine afscheiden) kwam. Sterker nog: de hoeveelheid ureum in het speeksel bleek 250 keer groter te zijn dan de hoeveelheid ureum in het bloed. Het was dan ook duidelijk: de schildpadden dompelen hun hoofd onder om vervolgens via hun mond ureum kwijt te raken.

De Chinese drieklauw. Foto: Sek Keung Lo (cc via Flickr.com).

Maar waarom houden deze schildpadden er deze opvallende afscheiding van deze afvalstof op na? De onderzoekers hebben wel een idee. Het zou iets te maken hebben met de zoute leefomgeving van de dieren. Om urine te maken is veel water nodig en dat is een probleem als een dier in een omgeving met alleen zout water leeft en ook nog eens niet in staat is om het zout eruit te filteren. Bij de aanpak van de schildpad spoelt deze eigenlijk alleen maar de mond om zich van afvalstoffen te ontdoen en kunnen de problemen die ontstaan door het drinken van brak water worden vermeden.

Bronmateriaal

"Soft-shelled turtles urinate through mouth" - The Company of Biologists (via Eurekalert.org).
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Monika Korzeniec (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd