Honderden andere soorten gaan in enorme aantallen achteruit.
Het is te wijten aan de dodelijke schimmelziekte chytridiomycose. De ziekte vreet op de huid van amfibieën, waaronder kikkers, padden en salamanders. Voor het eerst hebben onderzoekers nu de wereldwijde impact van de schimmel in een nieuwe studie in kaart gebracht. En het is geen goed nieuws.
Chytridiomycose wordt veroorzaakt door een kleine, gistachtige schimmel Batrachochytrium dendrobatidis. Deze werd voor het eerst ontdekt in 1998 en vormt een grote bedreiging voor vele soorten amfibieën. De ziekte tast de bovenste huidlagen aan van volwassen dieren en komt ook voor rond de bek van kikkervisjes. De schimmel veroorzaakt de ziekte door het verspreiden van een gifstof die immuunreacties van de amfibieën verstoort.
Uitgestorven
Uit de bevindingen blijkt dat de schimmelziekte eigenhandig een dramatische achteruitgang teweeg heeft gebracht bij 500 verschillende soorten amfibieën. Zo zijn de aantallen met grote sprongen teruggelopen. Bij 90 soorten was het zelfs einde verhaal; zij zijn volledig van onze aardbol verdwenen. “Zeer kwaadaardige natuurziekten, waaronder chytridiomycose, dragen bij aan de zesde massa-extinctie op aarde,” constateert onderzoeker Ben Scheele.
Studie
In de studie raadpleegden de onderzoekers gegevens uit verschillende bronnen, waaronder papers van experts op het gebied van amfibieën en de Rode Lijst van bedreigde diersoorten. Meer dan veertig onderzoekers van over de hele wereld werkten aan de studie mee om een zo globaal mogelijk beeld te scheppen. En de onderzoekers komen met schrikbarende bevindingen. Zo ontdekten ze dat chytridiomycose aanwezig is in meer dan 60 landen. De grootste verliezen werden genoteerd in Australië, Midden-Amerika en Zuid-Amerika. Zo blijkt bijvoorbeeld dat in de laatste dertig jaar, veertig soorten Australische kikkers in aantallen achteruit gingen. Zeven soorten stierven volledig uit. “We zijn een aantal echt bijzondere soorten kwijtgeraakt,” zegt Scheele. “Door te weten welke soorten gevaar lopen kan helpen om beschermingsmaatregelen op te stellen die voorkomen dat er meer soorten uitsterven.”
Verliezen
Volgens de onderzoekers vonden de grootste verliezen plaats in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Maar, zo stellen ze, 39 procent van de soorten uit het onderzoek gaan nog steeds in aantallen achteruit. Toch is er ook nog een lichtpuntje. Zo vertoont 12 procent van de afgenomen soorten enige tekenen van herstel. Sommige soorten blijken namelijk het vermogen te hebben ontwikkeld om met de schimmel te leven.
Maar wat veroorzaakt deze hardnekkige ziekte? “Globalisering en handel in wilde dieren en planten zijn de hoofdoorzaken van deze wereldwijde pandemie en zorgen ervoor dat de verspreiding van de ziekte doorgaat,” stelt Scheele. “Mensen verplaatsen planten en dieren over de hele wereld in een steeds sneller tempo en introduceren ziektewekkers in nieuwe gebieden. We moeten al het mogelijke doen om toekomstige pandemieën een halt toe te roepen door betere controles op de handel in wilde dieren.”
