Niemand weet welke functie de ballen – die zo’n 5000 jaar oud zijn – hadden.
Het zijn de meest mysterieuze prehistorische objecten die in Schotland zijn teruggevonden en misschien zelfs wel de meest mysterieuze ballen op aarde. We hebben het over de Carved Stone Balls. Een groot aantal ervan is opgenomen in de collectie van de National Museums Scotland. Maar dankzij curator Hugo Anderson-Whymark hoef je niet meer naar Schotland af te reizen om de ballen te bewonderen. Hij heeft er namelijk prachtige 3D-modellen van gemaakt die je vanuit je luie stoel vanuit alle mogelijke hoeken kunt bekijken.
Als je de 3D-modellen ziet, rijst ongetwijfeld de vraag waarvoor deze ballen gebruikt werden. Het antwoord is enigszins teleurstellen: niemand die het weet.
Graven
Op dit moment zijn er zo’n 525 van deze ballen teruggevonden. De meeste doken op in Schotland. Maar ook in Engeland en Ierland zijn ze ontdekt. En er is er zelfs eentje in Noorwegen teruggevonden. De ballen werden stuk voor stuk aangetroffen in ganggraven: grafmonumenten die bestaan uit een lange gang die leidt naar één of meerdere grafkamers.
Wapens?
Waarom overledenen deze ballen – die vaak rijkelijk versierd zijn – mee kregen, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Wel is er al veel over gespeculeerd. Zo dachten sommige onderzoekers dat het wapens waren: de ballen werden daarbij wellicht aan een touw vastgemaakt en weggeslingerd. Anderen dachten weer dat het machtssymbolen waren of gewichten.
De 3D-modellen zullen naar verwachting niet meer inzicht geven in de functie van de ballen. Maar ze onthullen wel dat de ballen voor de prehistorische mensen belangrijk moeten zijn geweest. Dat blijkt onder meer uit het feit dat ze met zorg en oog voor detail zijn vormgegeven.
