Schrift kon het niet direct winnen van prehistorische boekhouding

spijkerschrift

De prehistorische manier van boekhouden bleef veel langer populair dan onderzoekers dachten. Dat blijkt uit opgravingen waarbij men op een prehistorische boekhouding stuitte uit een tijd waarin het schrift al lang gemeengoed was.

In het zuidoosten van Turkije ontdekten archeologen kleine objecten van klei. De objecten werden in de prehistorie gebruikt door ‘boekhouders’. Archeologen nemen aan dat verschillende typen van deze objecten symbool stonden voor verschillende hoeveelheden vee, graan, enzovoort. Het systeem werd tot zo’n 3000 voor Christus gebruikt. Toen diende het schrift zich aan: kleitabletten gevuld met symbolen.

De in Turkije ontdekte objecten van klei. Ze werden naast het spijkerschrift (zie de afbeelding hierboven) gebruikt. Afbeelding: Ziyaret Tepe Archaeological Project.
De in Turkije ontdekte objecten van klei. Ze werden naast het spijkerschrift (zie de afbeelding hierboven) gebruikt. Afbeelding: Ziyaret Tepe Archaeological Project.
Ander verhaal
Tot op heden gingen onderzoekers er altijd vanuit dat de objecten van klei snel plaatsmaakten voor het schrift. Maar de vondsten in het zuidoosten van Turkije vertellen een ander verhaal. De kleine objecten van klei blijken namelijk uit het eerste millennium voor Christus te stammen en werden dus blijkbaar zo’n 2000 jaar nadat de eerste vorm van het schrift ontstond, nog gebruikt. “Het complexe schrift stopte het gebruik van de abacus niet, net zoals het digitale tijdperk potloden en papier niet heeft weggevaagd,” vertelt onderzoeker John MacGinnis.

Naast elkaar
Waarschijnlijk werden de prehistorische stukjes naast het moderne schrift gebruikt. Naast meer dan 300 stukjes klei ontdekten de onderzoekers ook vele kleitabletten met spijkerschrift. Ze deden hun vondst in een gebouw waar hoogstwaarschijnlijk levende have werd afgeleverd, bijvoorbeeld om verscheept te worden. “Of informatie over vee kwam hier aan of het vee zelf kwam hier aan. Elke boer of herder had een tas met objecten van klei die de kudde representeerde. De informatie reisde in de vorm van deze gekleide objecten door de ruimtes en eindigde vervolgens op een kleitablet.”

Het zij aan zij gebruiken van oude en nieuwe technieken, was heel slim. Met name als je bedenkt dat lang niet iedereen kon schrijven. Met de gekleide objecten kon bovendien gemakkelijk geschoven worden. De archeologen vermoeden dat deze prehistorische manier van boekhouding tussen 900 en 600 voor Christus in het gehele Assyrische rijk – dat zich uitstrekte van het moderne Turkije tot Irak en Syrië – nog veelvuldig gebruikt werd.

Bronmateriaal

"Prehistoric 'bookkeeping' continued long after invention of writing" - University of Cambridge (via Eurekalert.org)
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Jastrow (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd