Shell Eco Marathon: moge de zuinigste winnen

Op één liter brandstof zo ver mogelijk komen. Studenten gaan die uitdaging aan tijdens de Shell Eco Marathon.

De Shell Eco Marathon vindt dit jaar in Nederland plaats. Van 16 tot en met 19 mei laten 200 studententeams (waarvan 14 Nederlandse teams) uit heel Europa op een speciaal stratencircuit rondom Ahoy zien hoe ver hun zelfgemaakte auto’s op een liter brandstof kunnen komen. Op die dagen passeren tal van auto’s de revue. De deelnemende voertuigen zijn in twee categorieen in te delen: UrbanConcept en Prototypes. De auto’s uit de eerstgenoemde klasse lijken veel op de huidige auto’s en zouden – met enkele kleine aanpassingen – zo de weg op moeten kunnen, de prototypes zijn een stuk futuristischer. Ook de bronnen van energie lopen uiteen. Sommige auto’s rijden op elektriciteit, anderen bijvoorbeeld op waterstof of zonne-energie.

De missie
De opdracht is simpel: rijd tien ronden van 1,6 kilometer om Ahoy met een gemiddelde snelheid van ongeveer 25 kilometer per uur. Na die tien ronden wordt er gekeken hoeveel de auto’s verbruikt hebben en welke voertuigen het zuinigst zijn. De Nederlandse teams die dit jaar om de titel van ‘zuinigste voertuig’ strijden, hebben de lat voor zichzelf hoog gelegd. Het Eco-Runner Team van de TU Delft wil dit jaar in de klasse Prototypes zelfs het wereldrecord verpulveren en wel met de Eco-Runner 3: een voertuig op waterstof. “Wij kijken altijd uit naar oplossingen die innovatiever zijn dan voorgaande jaren,” vertelt teammanager Michiel Wassenaar aan Scientias.nl. “Hierdoor is het nu mogelijk om nog efficiënter te rijden dan voorgaande jaren. Dit betekent dat ons doel dit jaar één op 5500 is en daarmee verbreken we ook het huidige wereldrecord.” Dat wereldrecord staat nu op naam van een Zwitsers team dat één op 3836 wist te rijden. Als het het team van TU Delft lukt om hun ambities waar te maken, dan zetten ze een fantastische prestatie neer. Want 5500 kilometer rijden op één liter brandstof: dat is revolutionair. Het zou betekenen dat de auto van dit team in principe op de energie die een liter brandstof levert van Delft naar Dubai kan rijden.

UrbanConcept
Het zijn verbluffende cijfers. Maar dat verbluffende effect treffen we heus niet alleen in de Prototype-klasse aan. Ook in de klasse UrbanConcept worden mooie resultaten verwacht. Van de UT Twente bijvoorbeeld. Het Green Team Twente wil met een voertuig op waterstof één op 1000 rijden. “Dit verbruik is gebaseerd op de hoeveelheid energie in de gebruikte hoeveelheid waterstof, omgerekend naar Euro-95,” legt teamvoorzitter Ron Slomp uit. Een hele uitdaging. “Wij hebben dit jaar een auto vanuit het niets opgebouwd, dit is natuurlijk stukker moeilijker dan het bouwen aan een al bestaand concept.” Maar vlak de Twentenaren niet uit. “Helemaal zonder historie zijn we echter niet, de vorige editie van de Shell Eco Marathon op Nederlands grondgebied (enkele tientallen jaren geleden) is ook gewonnen door een team van de Universiteit Twente.” Ook team Phidippides van de Hogeschool Rotterdam verschijnt later deze maand vol goede moed aan de start. Het team doet met maar liefst twee voertuigen aan de Shell Eco-Marathon mee: eentje in de Prototype-klasse en eentje in de UrbanConcept-klasse. Vorig jaar reden ze met hun voertuig in de Prototype-klasse één op 1637 en daarmee waren ze het zuinigste team van de Benelux. En dat smaakt naar meer. “We willen onze titels ‘Beste van Nederland’ en ‘Beste van Benelux’ verdedigen!” stelt Hajk Manoekjan. Of dat gaat lukken? Dat is even spannend. Het is namelijk voor het eerst dat de Eco Marathon gewoon op straat wordt gereden en zo’n straatcircuit is toch net ietsje anders dan een racecircuit.

Hoe dan?
De superzuinige voertuigen die volgende week bij Ahoy aan de start verschijnen zijn het resultaat van hard werken. Sommige teams kunnen daarbij een beetje ‘profiteren’ van eerdere deelnames aan de marathon. Dat geldt bijvoorbeeld voor het team van Wassenaar. “We hebben dit jaar veel verbeteringen doorgevoerd, zo hebben we nu een asmotor waarmee we nog efficiënter kunnen rijden. We hebben dit jaar ook weer onze brandstofcel geoptimaliseerd waardoor deze nog efficienter is. Wij hebben nu een weerstand van 2N bij een snelheid van 30 km/h, dat is dezelfde kracht die nodig is om een simpel mobieltje in je hand omhoog te houden.” Het team van Slomp heeft zich onder meer gericht op de kilo’s. “De auto wordt zo licht mogelijk gehouden, het totale gewicht van de auto zal niet boven de 60 kilogram uitkomen. Dit lage gewicht is een belangrijk aspect om het verbruik zo laag mogelijk te houden.” Beide teams hebben ervoor gekozen om op waterstof te rijden. Een vrij logische keus, vindt Slomp. “Uit de waterstof wordt elektrische energie gewonnen, die gebruikt wordt om de auto aan te drijven. Op deze manier gaat veel minder energie verloren aan restwarmte (in vergelijking met een conventionele verbrandingsmotor).” Wassenaar gaat zelfs nog een stap verder en noemt waterstof de brandstof van de toekomst. “De omzetting van de waterstof kan al met een efficiëntie van 65 procent terwijl een verbrandingsmotor een efficiëntie heeft van 30-40 procent. Daarom geloven wij als team dat waterstof de brandstof van de toekomst is.” Ook de wagen in de Prototype-klasse van team Phidippides rijdt op waterstof. “We hebben een paar jaar geleden al voor waterstof gekozen omdat het een techniek was waarmee volop werd geexperimenteerd. Daarmee zijn we doorgegaan omdat we het een interessante ontwikkeling vinden in de autotechniek.” Hun voertuig in de UrbanConcept-klasse rijdt op elektriciteit. “Omdat we dat een realistische optie vinden voor stadsvervoer in de toekomst.”

Middelbare scholen
Niet alleen universiteiten en hogescholen gaan de uitdaging die Shell Eco Marathon heet, aan. Ook middelbare scholieren wagen een poging. Bijvoorbeeld het team van het Stedelijk Gymnasium Haarlem. En dit team heeft er bij de bouw van de auto een wel heel bijzonder principe op nagehouden, zo vertelt teammanager Annelotte van der Bent. “Voor ons als leerlingen van een middelbare school is het lastig om de hogere scholen en universiteiten bij te benen op allerlei gebieden die nodig zijn om een voertuig te bouwen. Daarom hebben wij het cradle-to-cradle-principe bedacht, wat inhoudt dat alle materialen die wij voor ons voertuig gebruiken of al een keer gebruikt moeten zijn of hierna nog hergebruikt kunnen worden. Dit maakt dat onze auto van zichzelf al milieuvriendelijk is. Hiermee kunnen wij ons onderscheiden van de andere scholen.” Hun wagen hoort in de Prototype-klasse thuis en rijdt op elektriciteit. “Dit omdat het voor ons makkelijk in gebruik is, zodat er zo min mogelijk mis kan gaan, maar vooral ook omdat het nieuw is in deze competitie, dus het principe staat nog in de kinderschoenen waardoor wij als middelbare school nog mee kunnen draaien aan de top. Ook is elektriciteit één van de zuinigste vormen van brandstof, dus dit was natuurlijk ook erg aantrekkelijk.”

De studenten en scholieren zijn fanatiek. Maar ze zijn heus niet alleen maar op de winst of eeuwige roem uit. Ze hopen dat hun auto’s automakers inspireren tot betere en vooral zuinigere auto’s. “Wij laten zien dat wij als een kleine groep van studenten al een extreem zuinig voertuig kunnen ontwerpen en bouwen, wij willen dan ook aan de autofabrikanten laten zien dat het allemaal een stuk zuiniger kan,” vertelt Wassenaar. “Wij rijden al 500 keer zuiniger dan een gemiddelde stadsauto, dit komt doordat wij alles zo efficiënt mogelijk maken en alles goed op elkaar afstemmen. Dit is één van de dingen die zich moet vertalen naar de industrie, dan kunnen we ook zuinigere auto’s op de weg verwachten.” Zien we van 16 tot en met 19 mei dan de auto’s van de toekomst rond Ahoy samenzwermen? Zover wil Slomp niet gaan. “Of we hier daadwerkelijk de auto’s van de toekomst zien rijden is moeilijk te zeggen. Bij elk ontwerp moet de afweging gemaakt worden tussen bijvoorbeeld comfort en snelheid aan de ene kant, en zuinigheid aan de andere kant. De auto van de toekomst zal waarschijnlijk zowel kenmerken hebben van de auto’s op de Shell Eco Marathon als van de auto’s van vandaag.” En waar rijden we dan op? “Zoals wij het nu zien, rijden we over een tijd allemaal op elektriciteit,” vertelt Wassenaar. “Met voor de korte afstanden een accu en voor de langere afstanden rijden we met waterstof. De voertuigen zullen er dan ook veel aerodynamischer uitzien. Wij ontwerpen ons voertuig ook om 50 kg te vervoeren en dat doen we met maar 38 kg, dus hieruit blijkt dat alle auto’s in de toekomst ook een stuk minder gaan wegen. We kunnen uiteindelijk nog veel speculeren over de toekomst, maar het gaat erom wat we nu met de huidige techniek kunnen doen en dat laten wij zien door 1 op 5500 te gaan rijden.” Of de autofabrikanten de kunst nu van de studenten af gaan kijken of niet: de studenten doen zelf in ieder geval wel hun voordeel met de Shell Eco Marathon. “Je ziet bij de Shell Eco marathon allemaal innovaties die je anders niet zou zien, dat maakt de Shell Eco Marathon zo mooi en uniek,” vertelt Wassenaar. “De Shell Eco Marathon levert ons heel veel kennis en ervaring op die we later goed kunnen gebruiken in de autobranche,” voegt Manoekjan toe. “Het is prachtig om aan een echt project te werken en onze creaties na al het bloed, zweet en tranen te zien rijden. Verder krijgen we er ook studiepunten voor. Maar dat is bijzaak.”