De Batagaikakrater heeft een diameter van een kilometer en is 86 meter diep. De Russische krater blijft groeien. Komt dit door klimaatverandering?
De krater is het resultaat van het ontdooien van permafrost. Dit gebeurt sinds de jaren zestig van de vorige eeuw. Hierdoor zakken grote gedeelten weg en ontstaat er een afglijdingsmassa. De krater – die door de lokale bevolking de poort naar de onderwereld wordt genoemd – is daarmee de grootste in zijn soort.
Het goede nieuws is dat de Batagaikakrater nu een hotspot is voor klimaatwetenschappers. De verschillende lagen zijn bloot komen te liggen en vertellen het verhaal van 200.000 jaar klimaatverandering in Siberië. Wetenschappers gaan sedimenten verzamelen en analyseren, zodat zij erachter komen hoe het landschap is veranderd tijdens de laatste ijstijd.
Ontbossing
De aanleiding voor het ontstaan van de krater is ontbossing. In de jaren zestig verdwenen veel bossen in het gebied. De grond werd voorheen koel gehouden door de schaduwen van de vele bomen, maar dat veranderde dus zo’n vijftig jaar geleden. Daarnaast hielden bomen de grond koel, omdat zij koud ‘zweet’ verloren. “De combinatie van minder schaduw en minder transpiratie door bomen zorgde ervoor dat het oppervlak snel opwarmde”, vertelt onderzoeker Julian Murton van de universiteit van Sussex. Met als gevolg dat de lagen onder het oppervlak – waaronder de laag permafrost uit de ijstijd – ook opwarmden en het gebied instortte.
Satellietbeelden van het gebied laten zien dat de krater zo’n tien meter per jaar groeit.
Broeikaseffect
De Batagaikakrater is niet de enige permafrostkrater in Siberië. Er zijn inmiddels tientallen kraters gevonden. En dat aantal neemt alleen maar toe. Wetenschappers verwachten dat in de toekomst namelijk meer permafrost ontdooit. Dit kan de opwarming van de aarde versnellen, omdat ruwweg vijftig procent van al het methaangas op aarde is opgeslagen in permafrost op het noordelijk halfrond. Methaan is als broeikasgas ongeveer 25 keer zo sterk als koolstofdioxide en dus schadelijk voor het milieu.
