Slang verandert zichzelf in een lasso om gladde palen te beklimmen

Al bijna honderd jaar zijn ons vier manieren bekend waarop slangen zich kunnen voortbewegen. Maar er blijkt er nog eentje te zijn. En wat voor één!

Bruine nachtboomslangen die op het eiland Guam leven blijken zich op een wel heel merkwaardige manier te verplaatsen. De slang verandert zichzelf in een soort lasso om zo gladde en steile palen te kunnen beklimmen. Dit opmerkelijke gedrag is nog nooit eerder gezien. En dat onthult onder andere de vindingrijkheid van deze invasieve soort.

Bruine nachtboomslang
De bruine nachtboomslang werd rond het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw per ongeluk op Guam geïntroduceerd. Kort daarna ontdekte men dat vogelpopulaties afnamen. Ondertussen wordt erkend dat de invasieve slangen hiervoor verantwoordelijk zijn en heel wat vogelsoorten hebben uitgeroeid. “De meeste inheemse bosvogels verdwenen op Guam,” vertelt onderzoeker Julie Savidge. “Je kunt er nu alleen nog een relatief kleine groep Micronesische purperspreeuwen en een in grotten nestelde vogel vinden, die in kleine aantallen hebben overleefd.” Maar dat is nog niet eens het enige dat de slangen op het eiland hebben aangericht. Ze veroorzaken namelijk ook op andere plekken schade en en zorgen bijvoorbeeld het hele jaar door voor stroomuitval.

Een bruine nachtboomslang. Afbeelding: Bjorn Lardner

In een poging de nesten van de Micronesische purperspreeuw tegen de moordzuchtige bruine nachtboomslang te beschermen, plaatsten de onderzoekers een metalen schot. Op die manier probeerden ze te voorkomen dat de slangen de vogelhuisjes wisten te bereiken. Dezelfde schotten zijn al eerder gebruikt om andere slangen en wasberen van nestkasten weg te houden. Maar de onderzoekers ontdekten tot hun grote verbazing dat hun vermogen om bruine nachtboomslangen af te schrikken maar van korte duur was. De slang wist zichzelf namelijk op ingenieuze wijze in een soort lasso te veranderen, waardoor hij toch gladde en steile palen kon beklimmen.

Video
“We hadden niet verwacht dat de bruine nachtboomslang een weg rond het schot zou vinden,” vertelt Thomas Seibert. “Aanvankelijk werkte het wel. Maar toen we een vier uur durende video bekeken zagen we plotseling deze slang die zich als een lasso rond de paal knoopte en op die manier zijn lichaam omhoog trok. We hebben dat deel van de video zo’n vijftien keer bekeken. Het was een grote schok. Niets dat ik ooit heb gezien is vergelijkbaar.”


Bekijk hier hoe de slang zich op een vindingrijke manier een weg naar boven weet te banen.

Nieuwe manier
Door de video zorgvuldig te analyseren, ontdekten de onderzoekers dat de slangen kleine bochtjes maken in de lus van de lasso. Hierdoor kunnen ze zichzelf langzaam omhoog trekken. Het is een vrij indrukwekkend gezicht met belangrijke implicaties. “Onze belangrijkste bevinding is dat we een nieuwe manier hebben ontdekt waarop slangen zich kunnen voortbewegen,” zegt Savidge. Al bijna honderd jaar zijn ons vier manieren bekend waarop slangen zich kunnen voortbewegen. Maar er blijkt er dus nog eentje te zijn. En wat voor één!

Zwaar
Dat wil overigens niet zeggen dat deze manier van klimmen de slang gemakkelijk af gaat. De onderzoekers zagen de slangen namelijk vrij langzaam vooruit komen. Bovendien glijden ze ook vaak uit, stoppen even om uit te rusten en ademen zwaar. Het blijkt de slang dus redelijk wat moeite te kosten. “Ook al kunnen ze op deze manier klimmen, het drijft hen tot het uiterste,” legt onderzoeker Bruce Jayne uit.

Verbeteren
De onderzoekers kunnen nu deze merkwaardige maar belangrijke nieuwe inzichten gebruiken voor het ontwikkelen van betere methoden om de inheemse vogels op Guam te beschermen. “Door te begrijpen wat bruine nachtboomslangen wel en niet kunnen beklimmen, kunnen we betere obstakels ontwerpen die zullen helpen om de verspreiding en de schade die deze zeer invasieve soort aanricht, te verminderen,” aldus Jayne. “We kunnen nu bijvoorbeeld betere schotten ontwerpen om effectiever vogelhuisjes te beschermen,” voegt Seiber eraan toe. “Op die manier kunnen we een handje helpen bij het herstel van sommige vogels op Guam.”

Het team is vastbesloten om door te gaan met het bedenken van obstakels waar bruine nachtboomslangen niet omheen kunnen. Ze hopen de invasieve slangen op een gegeven moment echt te slim af te zijn. Zo willen ze zoals gezegd gaan testen wat bruine nachtboomslangen wel en niet kunnen beklimmen. Ook willen ze de grenzen van het bewegingsvermogen van andere slangensoorten bestuderen en meer leren over hun anatomie en fysiologie. En hopelijk leidt dat uiteindelijk tot een effectieve methode om de nog overgebleven vogels op het eiland Guam succesvol voor uitsterven te behoeden.

Bronmateriaal

"This tree snake climbs with a lasso-like motion" - CELL Press (via EurekAlert)

Afbeelding bovenaan dit artikel: Bruce Jayne

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd