Dat lijkt tenminste te gelden voor hommels. Snel lerende hommels gaan namelijk eerder dood dan hun tragere soortgenoten.
Dat blijkt uit experimenten met 85 hommels, afkomstig uit vijf verschillende koloniën. In het lab werden de hommels geconfronteerd met blauwe en gele kunstbloemen. De gele bloemen hadden de hommels iets lekkers te bieden (suiker) en de blauwe niet. De onderzoekers keken hoelang het duurde voor de hommels de blauwe bloemen – waar ze van nature een voorkeur voor hebben – negeerden en alleen nog maar op de gele bloemen af gingen. De onderzoekers bestudeerden dezelfde hommels ook in de buitenlucht. Ze gingen na hoe druk de hommels bezig waren met het zoeken naar voedsel en hoe de kwaliteit van dat voedsel was.
Verschillen
Uit het onderzoek blijkt dat er grote verschillen zijn tussen slimme hommels – hommels die in no-time doorhadden dat de blauwe bloemen niets te bieden hadden – en hun minder slimme soortgenoten. Zo bleken de slimme hommels veel sneller dood te gaan. Wat verder opvalt, is dat deze slimme hommels helemaal niet meer voedsel verzamelen voor de kolonie dan de minder slimme hommels.
Verrassend
“Wat de resultaten uiteindelijk onthullen is dat de snel lerende hommels gedurende hun (kortere, red.) carrière minder voedsel verzamelden voor de kolonie,” concludeert onderzoeker Nigel Raine. “Onze resultaten zijn verrassend, omdat we betere leerprestaties en cognitieve vaardigheden doorgaans in verband brengen met een betere fitness, omdat het een voordeel is voor de overlevingskansen van een individu of groep,” vertelt onderzoeker Lisa Evans.
Keerzijde
Dat het in het geval van hommels anders uitpakt, zou komen doordat hun intelligentie een keerzijde heeft. Intelligentie kost een hoop energie, waardoor de slimme bijen minder energie overhouden om te zoeken naar voedsel. “Neuraal weefsel is metabolisch gezien duur om te produceren en onderhouden,” stelt Evans. “Zoeken naar voedsel kost veel energie, maar leren kost ook veel energie.” Het zou kunnen verklaren waarom de snel lerende hommels sneller aan het eind van hun Latijn zijn.
Maar als snel leren zo nadelig is, waarom doen sommige hommels het dan nog steeds? Je zou toch verwachten dat die vaardigheid dan gaandeweg verdwijnt? Waarschijnlijk gebeurt dat niet omdat de vaardigheid onder bepaalde omstandigheden toch voordelen biedt voor de kolonie. “In een complexer en veranderlijk leefgebied kunnen die leervaardigheden essentieel zijn voor de veerkracht van de kolonie,” denkt Raine. “In zo’n geval kan het gunstig zijn om een paar knappe koppen in de kamer te hebben.”
