De Jakobshavn-gletsjer stroomt nu trager en wordt dikker.
Dat melden onderzoekers in het blad Nature Geoscience. “In eerste instantie geloofden we het niet,” aldus onderzoeker Ala Khazendar. “We hadden eigenlijk aangenomen dat Jakobshavn gewoon door zou gaan zoals in de afgelopen twintig jaar.”
IJsverlies
En in de afgelopen twintig jaar gezien was de Jakobshavn-gletsjer niet alleen de snelst stromende, maar ook de snelst dunner wordende gletsjer van Groenland. Jaar na jaar ging de gletsjer sneller stromen en tussen 2003 en 2016 verloor deze zelfs zoveel ijs dat de dikte ervan met maar liefst 152 meter afnam.
Dikker en langer
Maar op het eerste gezicht lijkt het tij nu gekeerd. De gletsjer is trager gaan stromen en wordt dikker. En als klap op de vuurpijl wordt deze na jaren van terugtrekking nu ook nog eens langer. Overigens wil dat niet zeggen dat de gletsjer niet langer een bijdrage levert aan de zeespiegelstijging; Jakobshavn blijft meer ijs in zee dumpen dan deze middels sneeuwval verkrijgt. Alleen de snelheid waarmee de gletsjer ijs afstaat, is iets afgenomen.
Oceaanstroming
In hun paper leggen de onderzoekers ook uit hoe dat komt. Een oceaanstroming die water naar de gletsjertong voert, is sinds 2016 aanzienlijk kouder geworden. Hierdoor ligt de watertemperatuur in de buurt van de gletsjer nu lager dan in de afgelopen dertig jaar het geval is geweest.
Die lagere watertemperatuur in de buurt van de Jakobshavn-gletsjer is volgens de onderzoekers weer te herleiden naar de zogenoemde Noord-Atlantische Oscillatie (NAO) die ervoor zorgt dat het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan elke vijf tot 20 jaar langzaam transformeert van warm naar koud. Recent is een nieuwe fase in deze cyclus aangebroken, waarbij de Atlantische Oceaan iets kouder is geworden. Daarnaast was er in 2016 sprake van wat extra afkoeling van de wateren voor de zuidwestkust van Groenland (waarschijnlijk is dat ook te herleiden naar de NAO). En dat water bereikt uiteindelijk ook de Jakobshavn-gletsjer. Het betekent, zo benadrukken de onderzoekers, dat de groei van de gletsjer tijdelijk van aard is. Zodra de Noord-Atlantische Oscillatie een nieuwe fase – van opwarming – in gaat, zal de gletsjer waarschijnlijk weer versneld gaan stromen en versneld dunner worden.
