Sociaal netwerk in oude mythes blijkt levensecht

Zit er een kern van waarheid in klassieke meesterwerken als Beowulf of de Ilias? Misschien! Fysici vergeleken de sociale netwerken uit de mythes met echte sociale netwerken en moeten concluderen dat de mythische netwerken levensecht zijn.

De onderzoekers richtten zich op drie meesterkwerken: de Ilias van Homerus, het Engelse gedicht Beowulf en het verhaal Táin Bó Cuailnge. Ze vergeleken de sociale netwerken uit deze verhalen met echte sociale netwerken en de sociale netwerken in verhalen waarvan we weten dat ze fictief zijn. Denk bijvoorbeeld aan Les Miserables en Harry Potter.

Onderzoek
Om de sociale netwerken goed te kunnen vergelijken, werden eerste alle karakters uit de mythes verzameld. In Beowulf komen 74 personen voor. Táin telt er 404 en de Ilias maar liefst 716. Elk karakter kreeg een cijfer dat gebaseerd is op hun populariteit of hoeveel verbanden er zijn tussen dit karakter en andere karakters. Die verbanden werden ook nog eens geanalyseerd en bestempeld als vriendschappelijk of vijandelijk. Van het eerste is sprake als karakters met elkaar spraken, familie waren of als uit iets anders bleek dat ze amicaal met elkaar omgingen. Van vijandigheid is sprake als twee karakters een conflict hadden of als een karakter zich vijandig opstelde jegens een ander.

Resultaten
De onderzoekers ontdekten dat er heel wat overeenkomsten zijn tussen de sociale netwerken in de mythes en de echte sociale netwerken. Zo bleken karakters ook sterker geneigd om contact te maken met karakters die net zo populair waren als zijzelf. Ook bleek het sociale netwerk in mythes net als een echt sociaal netwerk heel kwetsbaar te zijn: als er één karakter werd weggehaald, stortte het hele netwerk in.

WIST U DAT…

Fictief
Tussen het sociale netwerk in bijvoorbeeld Harry Potter en de sociale netwerken in de mythes werden juist hele duidelijke verschillen aangetroffen. Zo stortte het sociale netwerk in fictieve verhalen niet in wanneer één karakter wegviel. Ook hadden fictieve karakters niet de neiging om contact te zoeken met karakters met een vergelijkbare populariteit.

Táin Bó Cuailnge
Het verhaal Táin Bó Cuailnge wordt doorgaans als het minst geloofwaardig gezien. Opvallend genoeg zijn de sociale netwerken juist heel realistisch: slechts zes van de 404 karakters zijn niet overtuigend. Als de samenleving van Táin echt bestaan heeft, dan is het waarschijnlijk dat de zes belangrijkste karakters een mengeling van andere karakters zijn. Waarschijnlijk is die mengeling ontstaan toen het verhaal van generatie op generatie werd doorverteld.

“We stellen niet dat dit of dat echt gebeurd is of dat de mensen die in deze verhalen voorkomen echt zijn,” stelt onderzoeker Mac Carron. “We stellen dat de samenleving en interacties tussen karakters realistisch lijken.” Natuurlijk zijn de onderzoekers zich er ook wel van bewust dat een mythe waarin een draak wordt verslagen niet helemaal waarheidsgetrouw is. Toch denken ze ook dat veel mythes een kern van waarheid bevatten. Het is bijvoorbeeld best mogelijk dat sommige karakters of plaatsen echt bestaan hebben.

Bronmateriaal

"Physicists study the classics for hidden truths" - Eurekalert.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door PD-ART. (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd