Sombreronevel heeft gespleten persoonlijkheid

De Sombreronevel heeft een gespleten persoonlijkheid, dat concludeert NASA op basis van waarnemingen van Spitzer.

Sterrenstelsels zijn er in twee varianten: sommige zijn heel ranke schijven (net als onze spirale Melkweg) en anderen zijn een stuk ronder: elliptisch sterrenstelsels. Maar de Sombreronevel laat zien dat het ook anders kan. Waarnemingen van Spitzer wijzen er namelijk op dat deze nevel beide is. Het sterrenstelsel is rond, met een dunne schijf aan de binnenkant.

Complexer
“De Sombrero is veel complexer dan we dachten,” moet onderzoeker Dimitri Gadotti concluderen. “De enige manier om te begrijpen wat we al over dit sterrenstelsel weten, is om het te zien als twee sterrenstelsels: de één zit in de ander.”

Infrarood
Dat we dat eigenlijk nooit eerder gezien hebben, komt doordat het sterrenstelsel in onze ogen omringd lijkt te worden door een gloeiende ring waarvan wetenschappers altijd dachten dat deze relatief klein en mager was. Spitzer kijkt er met andere ogen naar. Infrarode ogen. En de telescoop ziet in het stof oude sterren opduiken. De ring blijkt dan opeens niet heel smal en klein te zijn, maar een enorm elliptisch sterrenstelsel te vormen. En in die ronding bevindt zich een dunne schijf.

De gespleten persoonlijkheid van de Sombreronevel. Foto: NASA / JPL-Caltech.

Totstandkoming
Onduidelijk is nog hoe het sterrenstelsel met de gespleten persoonlijkheid is ontstaan. Mogelijk werd het gigantische elliptische sterrenstelsel meer dan negen miljard jaar geleden overspoeld met gas. Dat gas werd door de zwaartekracht naar het binnenste van het sterrenstelsel getrokken en vormde daar een dunne schijf waarin weer sterren ontstonden. Het is niet zo heel vergezocht: we weten dat in het vroege universum heel wat stofwolken voorkwamen en dat deze soms in sterrenstelsels terechtkwamen.

Al met al levert het onderzoek best wat vragen op. Maar het verlost ons ook weer van een mysterie. Elliptische sterrenstelsels hebben meestel een paar duizend bolvormige sterrenhopen. Spirale sterrenstelsels bevatten er een paar honderd. De Sombreronevel heeft er 2000. Lang begrepen de onderzoekers dat niet, maar de gespleten persoonlijkheid verklaart dat bijzondere aantal.

Bronmateriaal

"NASA's Spitzer Finds Galaxy with Split Personality" - NASA.gov
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / ESA.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd