Sommige planten duiken letterlijk tot wel 20 jaar onder

Om vervolgens in betere tijden boven de grond te komen, alsof er niks gebeurd is.

Zeker 114 plantensoorten, uit 24 verschillende plantenfamilies op tal van locaties wereldwijd blijken in staat te zijn om in een soort héél lange winterslaap te gaan. Daarbij blijven ze – als volwassen planten, zie kader – langdurig onder de grond leven, zonder elke lente met hun kopjes boven te komen. En soms houden ze dat wel twintig jaar vol. Het stelt ze in staat om ook in moeilijke tijden te overleven. Dat schrijven onderzoekers van de universiteit van Sussex in dit paper.

Slapende zaden

Dat zaden soms langdurig onder de grond kunnen ‘wachten’ tot de omstandigheden om te ontkiemen, gunstig zijn, is allang bekend. Maar dat planten die allang ontkiemd zijn, datzelfde kunnen doen: daar is nog niet zoveel onderzoek naar gedaan. Deze studie toont aan dat talloze soorten in staat zijn om in zo’n langdurige winterslaap te gaan. Het gaat dan onder meer om verschillende soorten orchideeën.

Paradox
“Het lijkt misschien paradoxaal dat planten dit gedrag ontwikkelen, omdat ze onder de grond niet aan fotosynthese kunnen doen, niet kunnen bloeien of zich kunnen voortplanten,” vertelt onderzoeker Michael Hutchings. “En toch heeft dit onderzoek aangetoond dat veel planten, behorende tot een groot aantal soorten, frequent langdurig ‘slaapt’.” Veel van deze soorten hebben manier gevonden om het feit dat ze niet aan fotosynthese kunnen doen te compenseren. Zo zijn ze bijvoorbeeld in staat om koolhydraten en voedingsstoffen van in de grond levende schimmels te gebruiken. “Dit stelt ze in staat om te overleven en zelfs te gedijen.”

Redenen
Het onderzoek geeft ook meer inzicht in wat planten doet ‘besluiten’ om onder de grond te blijven. De redenen zijn divers. Zo duiken planten bijvoorbeeld onder als de kans heel groot is dat ze door planteneters worden aangevreten. Daarnaast kan ook een slecht groeiseizoen, waarin planten onvoldoende voedingsstoffen kunnen verzamelen en daardoor te weinig energie hebben om in het volgende voorjaar uit te lopen, een reden zijn om onder de grond te blijven.

Evenaar
Daarnaast ontkracht de studie één van de hypotheses die onderzoekers hadden. Zo verwachtten ze dat planten op grote hoogte en hogere breedte vaker in een langdurige winterslaap gaan, omdat het groeiseizoen in die gebieden korter is. Maar in werkelijkheid blijken planten nabij de evenaar het vaakst in winterslaap te gaan, doordat ziektes, onderlinge competitie, planteneters en bosbranden een veel ernstigere bedreiging vormen. “In gebieden waar veel branden voorkomen, lijkt het voordelig te zijn voor planten om te blijven slapen en dan na de brand – wanneer de omstandigheden heel gunstig zijn voor groei en bloei – weer uit te lopen.”

Hoewel het onderzoek veel meer inzicht geeft in dit opmerkelijke gedrag van planten, blijven er ook nog veel vragen. Zo willen wetenschappers bijvoorbeeld graag nog helder krijgen hoe externe factoren – zoals de aanwezigheid van planteneters – de beslissing om onder de grond te blijven, beïnvloeden.

Bronmateriaal

"" -

Afbeelding bovenaan dit artikel: JoaoBOliver / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd