Sporen van geëxplodeerde ster ontdekt op de maan

Eerder werden op aarde al sporen van een supernova aangetroffen en het lijkt erop dat diezelfde supernova ook de maan op nieuwe chemische elementen trakteerde.

Zo’n twee miljoen jaar geleden explodeerde een ster in de nabijheid van ons zonnestelsel. Tijdens zo’n explosie vliegen chemische elementen door de ruimte. Uit eerder onderzoek is al gebleken dat ook de aarde met deze elementen bekogeld werd: onderzoekers troffen ze aan op de bodem van de oceaan. En nu hebben wetenschappers elementen waarschijnlijk afkomstig van diezelfde explosie aangetroffen op de maan.

Apollo-missies
De wetenschappers bestudeerden maanmonsters die verzameld werden tussen 1969 en 1972 tijdens de beroemde Apollo-missies. En in die maanmonsters troffen ze het radioactieve isotoop 60Fe aan. Dit isotoop ontstaat vrijwel alleen tijdens supernova-explosies en heeft een halfwaardetijd van 2,62 miljoen jaar. Dat betekent dat 2,62 miljoen jaar na het ontstaan van het isotoop ongeveer de helft ervan vergaan is. Daarmee is de levensduur van dit isotoop – naar astronomische begrippen – vrij kort en kunnen onderzoekers uitsluiten dat 60Fe op aarde of op de maan nog een restant is van de geboorte van het zonnestelsel (die meer dan 4,5 miljard jaar geleden plaatsvond).

Kosmische deeltjes
De onderzoekers zijn vrij zeker dat 60Fe op de maan mogelijk wordt gemaakt door een supernova-explosie van twee miljoen jaar geleden. Ze erkennen dat een deel van de 60Fe op de maan het resultaat kan zijn van kosmische deeltjes die op het maanoppervlak inslaan en elementen op dat oppervlak veranderen. Maar tegelijkertijd wijzen de onderzoekers erop dat er heel veel 60Fe is aangetroffen: veel meer dan door kosmische deeltjes verklaard kan worden. En dus moet in ieder geval een deel van de 60Fe op de maan wel veroorzaakt zijn door een supernova-explosie. “We nemen aan dat de 60Fe die we zowel in monsters op aarde als op de maan aantreffen dezelfde bron heeft,” vertelt onderzoeker Gunther Korschinek. “Deze afzettingen zijn nieuw stellair materiaal, geproduceerd in één of meerdere supernova(e).”

Op basis van de op de maan aangetroffen isotopen kunnen onderzoekers ook meer zeggen over de afstand tussen de maan en de veronderstelde supernova-explosie. Dat zou zo’n 300 lichtjaar zijn geweest. Die afstand komt keurig overeen met eerdere schattingen.

Bronmateriaal

"Confirmation of supernova explosion in the neighborhood of our solar system" - Technischen Universität München
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / ESA / G. Bacon (STScI).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd