Steeds meer bomen gewurgd door lianen

De bomen in tropische regenwouden in Centraal- en Zuid-Amerika hebben het moeilijk. Ze worden steeds vaker omringd door dodelijk lianen.

“De lianen nemen in aantal toe, terwijl de bomen dat niet doen,” vertelt onderzoeker Stefan Schnitzer. De lianen overwoekeren de grond en slingeren zich om de bomen. Het is zelfs zo erg dat bossen tegenwoordig al ‘lianenbossen’ worden genoemd.

Dode bomen
En dat is een probleem. “Lianen voorkomen dat de bomen groeien.” De stugge takken pikken het water en het zonlicht in. Steeds meer bomen leggen daardoor vroegtijdig het loodje.

CO2
En dat geeft reden tot zorg. Bomen spelen een belangrijke rol in de kringloop van CO2. Ze slaan veel koolstofdioxide op in hun stammen en daar blijft het gedurende honderden of duizenden jaren zitten. Lianen slaan een stuk minder CO2 op.

Gouden toekomst
Naar verwachting gaan de lianen een gouden toekomst tegemoet. Als steeds meer bomen wegvallen, dringt er meer zonlicht door op de grond, waardoor lianen beter kunnen groeien. Als er dan ook nog eens minder CO2 wordt opgeslagen, gaan we dat wellicht ook merken in het klimaat: het wordt warmer. En ook daar profiteren de lianen weer van: ze hebben in tegenstelling tot andere soorten geen last van hitte en droogte.

Voordelen
Lianen hebben een hoop nadelen, maar er zijn ook organismen die ervan profiteren. Dieren bijvoorbeeld: zij kunnen zich gemakkelijker van boom tot boom verplaatsen. En omdat lianen ook in extreem droge omstandigheden doorgroeien, kunnen dieren als andere planten geen vrucht meer dragen bij de lianen aankloppen voor voedsel. Volgens Schnitzer is het dan ook geen goed idee om de lianen weg te halen en de bomen zo weer wat meer ademruimte te geven. Het ligt iets gecompliceerder.

Uit nader onderzoek moet blijken hoe de lianen zich in de toekomst gaan gedragen en of het gevaar op een gegeven moment wellicht te groot wordt. De studie is terug te vinden in het blad Ecology Letters.

Bovenstaande foto is gemaakt door Stefan Schnitzer.