Steeds meer walvissen verbranden door de zon

Een door de zon verbrande huid wordt meestal enkel met mensen geassocieerd. En dat is niet helemaal terecht. Uit onderzoek blijkt namelijk dat veel walvissen ook verbranden en dat het aantal gevallen de laatste jaren escaleert. De dunner wordende ozonlaag en daardoor toenemende ultraviolette straling wordt hierbij als schuldige aangewezen.

De onderzoekers publiceerden hun resultaten in het blad Proceedings of the Royal Society B. Ze zijn de eersten die aantonen dat huidbeschadigingen door de zon onder walvissen toenemen.

Kaal
“Walvissen hebben geen haar, bont of veren die hen kunnen beschermen en ze moeten wel naar het oppervlak om adem te halen,” legt onderzoeker Karina Acevedo-Whitehouse uit. “Andere dieren hebben hun gedrag aangepast – bijvoorbeeld door in de schaduw te blijven – maar walvissen kunnen zich dat niet veroorloven.”

Golf van Californië
De onderzoekers maakten foto’s van de walvissenhuid en deden ook enkele biopsies om de schade vast te stellen. Ze richtten zich daarbij op de blauwe vinvis, gewone vinvis en potvis in de Golf van Californië. Deze regio bevindt zich dicht bij de tropische breedte waar de kans op huidkanker maar liefst vijf keer groter is dan op gematigdere breedtes.

Ernstig
Bijna alle biopsies en foto’s lieten zien dat er sprake was van beschadiging door de zon. Zelfs de onderste lagen van de huid van de walvissen was aangetast. Dat wijst erop dat de verbranding zeer ernstig is. De onderzoekers vermoeden dat het probleem in de toekomst alleen maar groter wordt. Ze volgden daartoe een blauwe vinvis. Hoewel het aantal bijtafdrukken en andere huidproblemen in drie jaar tijd niet toenam, deed het aantal beschadigingen door de zon dat wel.

Pigment
De wetenschappers concluderen dat donkere walvissen – bijvoorbeeld de gewone vinvis en potvis – niet zo snel verbranden als de lichtere variant. Meer pigment kan dan ook een vorm van bescherming zijn. Maar het lijkt erop dat dat niet genoeg is om de strijd met de toenemende ultraviolette straling te winnen.

Dat er steeds meer ultraviolette straling op aarde terechtkomt, heeft te maken met het gat in de ozonlaag. De ozonlaag houdt de straling normaal gesproken tegen, maar is op sommige plaatsen door broeikasgassen flink uitgedund. Overheden hebben daar reeds maatregelen tegen genomen door de uitstoot van schadelijke gassen tegen te gaan. Naar verwachting is de ozonlaag tegen 2080 weer hersteld. Dat betekent op korte termijn echter weinig goeds voor de walvis.